Renée Merkestijn

Emoties zijn reacties op zintuiglijke en mentale prikkels, reacties op vooral acute zaken en daarmee vooral geschikt voor ons gedrag en leven op korte termijn.

Nieuws bevat een heel scala aan prikkels en zal veel emoties oproepen. De emoties komen meteen op en nemen normaalgesproken snel af, behalve als die regelmatig worden herhaald. Dat is waar nieuwsprogramma’s en praatprogramma’s gebruik van maken. Al die prikkels en de emoties zorgen dat we geboeid blijven kijken en luisteren en ons tijdelijk zeer betrokken voelen. Sterke emoties etsen alles wat we zien ook dieper in ons geheugen in en gaan daarmee ons gedrag bepalen.

Die prikkels worden in het nieuws voortdurend herhaald, waardoor we continu in een emotionele staat blijven zitten, ons door onze emoties laten overheersen of overprikkeld raken. De emoties zorgen dat we alles wat we zien en horen sneller als echt en waar ervaren, net zoals bij het kijken naar een zielige of enge film. Bij een film kunnen we nog zeggen dat het niet echt is en onze emoties loslaten. Bij nieuws zeggen we tegen onszelf dat het echt is en houden de emoties eerder vast.

We denken en praten over het nieuws en herhalen op die manier die prikkels voor onszelf en blijven die emoties voor onszelf oproepen. Vaak totdat het nieuws weer met een volgend verhaal komt, met geheel nieuwe prikkels . Dat is de reden dat de aandacht voor bepaalde ellende korte tijd opleeft en na een tijdje weer verdwijnt. We vergeten het. Andere ellende wordt echter regelmatig herhaald en blijft ons dag na dag emotioneel maken. Al die voortdurende die prikkels en emoties kosten bergen energie en kunnen ons uitputten. 

We zullen door sterke emoties zelden de achtergronden rustig onderzoeken, omdat het zo waar lijkt door emoties. We verliezen gemakkelijk ons gezonde, nuchtere verstand. Daarbij gaan vaak herhaalde emoties deel uitmaken van ons gevoelsleven. Omdat nieuws vooral focust op ellende, zullen we vooral angst en woede inprogrammeren in ons gevoelsleven. Dus als we veel en vaak het nieuws zien en horen en zo al die emoties stimuleren, gaan we ons steeds vaker langdurig angstig en boos voelen. Emoties zijn mooi, ze maken ons tot mens. Maar in deze prikkelrijke informatiemaatschappij krijgen we zogezegd een overdosis ervan en maken onszelf vaak onnodig doodmoe en ongelukkig. 

Het is daarom handig om nieuws voor jezelf te doseren, zeker het nieuws dat visueel of mentaal prikkelend wordt gebracht en sterke emoties oproept. Kijk er niet te vaak naar en kies media die alles feitelijk en afstandelijk brengen. Ga bijvoorbeeld eens in de week kranten lezen in de bieb in plaats van elke dag alles te willen volgen. Besef dat  veel nieuws gaat over situaties waar je geen enkele invloed op heb. Je emoties putten je dan uit, maar je helpt er niemand mee; zit eerder jezelf dwars in je eigen leven.

Als nieuws je langdurig emotioneel maakt, check dan alle feiten en achtergronden om een nuchtere blik te ontwikkelen. Geloof niet alles wat men je vertelt, want brengers van nieuws kunnen net als jij in emoties vastzitten en ten diepste in zaken geloven door hun aanhoudende emoties. We hebben de illusie dat het nieuws objectief wordt gebracht, maar het wordt gemaakt door mensen en mensen zijn nu eenmaal emotionele wezens en kunnen door emoties worden overheerst en daarmee hun gezonde verstand verliezen.