Renée Merkestijn

In het verleden hield onze overheid noodvoorraden aan. Er lagen voorraden graan, veevoer, olieproducten, grondstoffen, beschermingsmiddelen en geneesmiddelen. Sinds de jaren 90 is dat gestopt, door de val van de muur gingen we geloven veilig te zijn en marktdenken zorgde dat we geloofden dat alles altijd wel via de handel aanwezig zou zijn. De EU verbood het zelfs, men liet het over aan de markt. In coronatijd misten we al meteen die beschermingsmiddelen en geneesmiddelen. Nu beseffen we dat we misschien niet zo veilig zijn als we lang dachten te zijn. Mede omdat er geen voorraden meer zijn voor de bevolking, roept de overheid ons op noodpakketten aan te leggen. Een noodpakket is eigenlijk een lapmiddel. Leuk voor een paar dagen misschien, maar als het echt mis gaat, helpt het weinig.

Wat er psychologisch aan de hand is, dat we als mens en dus ook als overheid zijn vergeten dat er altijd goede én slechte tijden zullen zijn. In goede tijden moet je zorgen dat je iets bewaart voor in slechte tijden, dus niet al je geld uitgeven. Doe je dat niet, dan grijp je mis in slechte tijden, moet je het gaan ‘halen’ bij anderen. En dat halen wordt lastig, als er overal tekorten zijn. Als overheid rest niets anders dan rigoureus bezuinigen, of rigoureus meer belasting gaan heffen om de tekorten te dekken, of de bevolking op te roepen zelf dingen te regelen. De kosten van aanschaf  van wat je in tijden van nood nodig hebt, zijn in slechte tijden door schaarste ook veel hoger dan in goede tijden. Als je kortom in goede tijden blijft uitgeven en niet spaart, geen voorraad aanlegt, kom je voor nare verrassingen te staan. Overheden zijn net als mensen geneigd zich rijk te rekenen als het even goed gaat.

We komen nu collectief tot het besef dat we niet voorbereid zijn geweest, omdat we dachten dat onze goede tijden eeuwig zouden duren. We geloofden dat de economie altijd zou groeien, dat alle problemen zoals oorlog en pandemie verdwenen waren of hanteerbaar zouden zijn zonder enige voorbereiding. We worden een beetje wakker, gaan weer beseffen dat er zowel goede en slechte tijden zullen zijn.

Dus laten we hopen, dat het allemaal meevalt, maar zie het wel als waarschuwing. Zorg als mens, zorg als overheid, dat je rekening houdt met goede én met slechte tijden. Dus praktisch gezien, zorg dat je een deel van je geld spaart en een deel van je geld gebruikt om voorraden aan te leggen. Dat hoeft niet overdreven, maar denk er goed over na. Belangrijkste les is, geef in goede tijden niet alles uit alsof het nooit op kan, denk niet dat alles altijd verkrijgbaar zal zijn. Bedenk een strategie voor jezelf en begin er nu mee die uit te voeren.

Een goede vuistregel is, gebruik 10% van je inkomen om te sparen en je voor te bereiden. Denk ook eens aan 7 vette en 7 magere jaren, eigenlijk economische cycli. Zorg dat je iets apart legt voor de 7 magere jaren.