Renée Merkestijn

Spiritueel gezien is je lichaam een reflectie van je geest. We leven helaas in een tijd waarin mensen leren superkritisch op zichzelf te zijn. Vooral hooggevoelige mensen hebben die neiging.

Zelfkritiek kan je zien als jezelf pijn doen. Met elke zelfkritische gedachte geef je jezelf een tik.  Dus het is niet verwonderlijk dat je lichaam mettertijd pijn gaat doen. Soms vooraf gegaan door dikker worden, om jezelf tegen die zelfkritiek te beschermen. Het enige antwoord is, liefdevol zijn naar jezelf toe in elke gedachte en elke daad.

Als je zelfkritisch bent, vertel jezelf dan nooit dat je iets verkeerd doet, want dan ben je opnieuw zelfkritisch. Vertel jezelf dat je een waardevol mens bent en van jezelf mag houden. Natuurlijk zal je zelfkritische geest, je ego, meteen in opstand komen, maar pareer dat met 'de waarheid is dat ik waardevol ben en daarom zal ik van mezelf houden'.

Mensen die zelfkritisch zijn, zijn vaak extra gevoelig voor kritiek van anderen, ze trekken het zich aan. In wezen is dit een geprojecteerde vorm van zelfkritiek. Ook hier, pareer dat met 'de waarheid is dat ik waardevol ben en daarom zal ik van mezelf houden'.

Mensen die zelfkritisch zijn, zijn vaak ook kritisch naar anderen. Ook hier, pareer dat met 'de waarheid is dat zij net als ikzelf waardevol zijn en daarom zal ik zowel van hen als van mezelf houden'.

Het kritische denken verwart vergissingen maken met fout zijn. We maken allemaal vergissingen in het leven, want het leven is een leerschool. Bij een vergissing besluit je eenvoudigweg het voortaan anders te doen. Je hoeft jezelf er dus nooit op te veroordelen, want daarmee doe je jezelf weer pijn.

We zijn hier allemaal op aarde om te leren meer liefdevol te zijn. Dus laat zelfkritiek en kritiek op anderen varen. Dat is de enige manier om een liefdevol en daarmee ook fysiek gezonder te leven. Als je liefdevoller bent naar jezelf toe, in elke gedachte en elke daad, zal het lichaam zich geleidelijk herstellen van de kritische aanvallen die je op jezelf hebt gepleegd.

Onlangs verscheen een NOS artikel waarin aangegeven werd dat 3,5 miljoen mensen in Nederland lijden aan chronische pijn. Link: nos.nl/artikel/2540918-miljoenen-nederlanders-hebben-chronische-pijn-artsen-spreken-van-pijnepidemie. Ook is bekend dat miljoenen Nederlanders te dik zijn. In een superkritische maatschappij is dit waarschijnlijk niet voor niets gebeurd.

Terwijl er in Nederland van alles faliekant mis gaat, maken velen zich liever druk om foute woorden. Foei, je gebruikt een fout woord, een verboden woord. Foei, je gebruikt een woord dat door iemand in Nederland wel eens verkeerd kan worden opgevat. En daarmee is het probleem dat iemand aankaart van tafel.

Het probleem is opeens zogenaamd het foute woord en je moet degene die ze uitspreekt of schrijft erop aanvallen. Heel X of Twitter wordt uitgeplozen op foute woorden, om de persoon die ze gebruikt aan te vallen, in kranten, praatprogramma’s en politiek. Hele discussies over een woordje, in plaats van over het probleem.

Woordenstrijd verbergt onmacht of onwil om werkelijk iets aan problemen te doen, want er moet opeens eerst een goed woord worden gevonden.

Woorden veranderen of verbieden, geeft slechts de illusie dat er iets is veranderd, maar het probleem wordt juist verborgen.

Daarnaast is woordenstrijd bedoeld om iemand schuldig te verklaren voor het probleem terwijl er alleen een verkeerd woord is gebruikt.

Het is net als met kibbelende stellen. Ze maken ruzie om iets onbenulligs, maar verbergen zo de onderliggende problemen, komen er helemaal niet meer aan toe.

Eens in de zoveel tijd krijgen we allemaal wel ‘uitnodigingen’ om een bepaald psychologisch spelletje mee te spelen. De kunst is de uitnodiging of opening tijdig te herkennen en niet mee te spelen. Hier een voorbeeld van de dramadriehoek.

Ik kreeg kopietjes van mails die een familielid van mij aan andere mensen stuurde. Dit terwijl ons contact al jaren terug verbroken was. Ik negeerde ze eerst, maar het werden er steeds meer. In plaats van ze te blokkeren, vroeg ik haar netjes daarmee te stoppen. Een normale reactie zou zijn, oké, ik zal ermee ophouden. Je begrijpt het al, mijn reactie was voor haar een reden om het spel voluit te spelen met me, want ik had gereageerd op haar ‘uitnodiging’.

Hierop stuurde ze me een mail waarin de drie posities van de dramadriehoek duidelijk naar voren kwamen. ”Ik ben erg zielig en heb alleen de beste bedoelingen.  Ik vind het raar van jou dat je geen empathie met me toont en nee tegen me zegt. Mensen in mijn omgeving vonden jou ook maar een raar en weinig empathisch mens."

In termen van de dramadriehoek zei ze dus: ik ben slachtoffer, jij hoort me te redden en omdat je dat niet doet, val ik je aan, dan noem ik je een raar mens en vertel iedereen hoe raar je bent. 

Mensen die de dramadriehoek graag spelen, laten het verleden zelden los, proberen het spel met jou steeds opnieuw te heropenen. Ook nodigen ze nieuwe mensen uit, die dan een tijdje meespelen, totdat deze het spelletje doorkrijgen en het zat worden. Dus probeer de ‘uitnodigingen’  tijdig te herkennen en laat je er niet emotioneel in meezuigen. Vergeet echter nooit, dat je zelf de bron van je ervaringen bent, dus je op dieper niveau hebt gevraagd om de uitnodiging als een soort uitdaging aan jezelf.

 

Mensen kunnen denken dat ze een lichaam zijn en dat hun geest een soort toevallig bijverschijnsel is van de biologie, van elektrische stroompjes van hun hersenen. Ze zien zichzelf dan als een tijdelijk wezen, als een bewustzijn dat sterft als het lichaam sterft. Dit geeft allerlei angsten, plus neiging om in de aanval te gaan tegen alles wat dat lichaam bedreigt. Of ze willen juist het eigen of andermans lichaam verheerlijken.

Mensen kunnen tevens denken dat hun geest tijdelijk een lichaam bewoont en gebruikt en beseffen dat hun geest na de lichamelijke dood voortleeft. Hierdoor raak je geleidelijk bevrijd van veel angsten, kan je lichamelijke problemen makkelijker relativeren. Je verguist je lichaam niet, verheerlijkt het niet, ziet het niet als een doel op zichzelf, maar als een middel, net zoals je huis of je auto middelen zijn. Je zorgt wel voor je lichaam, maar niet op een overdreven manier.

De vraag die je je kan stellen, als je lichaam een middel is ten behoeve van je geest, welk doel zou je geest ermee hebben? Wat wilde je geest ervaren, los van die lichamelijke angst en lichamelijke verheerlijking? Wat blijft er over als je het lichamelijke en materiële als tijdelijke situatie kan zien en jezelf als eeuwig? Wat kwam je hier doen?

Het ego in de mens leeft in voortdurende angst. Die angst wordt geprojecteerd, dan ontstaat er oordeel en schuld. Als oplossing heeft het ego maar één ding, die schuldigen aanvallen of je ertegen verdedigen. Het ego denkt via aanval en verdediging zijn angsten kwijt te raken. In werkelijkheid versterkt hij deze.

Dit gebeurt op persoonlijk vlak, maar natuurlijk ook collectief, want we doen het samen. Al het vijandsdenken, maar ook alle rampenscenario’s zijn op dit principe gebaseerd: angst-oordeel-aanval. Daarmee worden de problemen niet opgelost maar erger.

Als eenling kan je alleen zorgen dat je uit deze manier van denken blijft, je niet laat meezuigen in het hele wereldgebeuren, maar het egospel doorziet. Het stopt alleen als steeds meer mensen weigeren hierin mee te gaan.  

 

Liedje 'De halve wereld', om introverte mensen een hart onder de riem te steken.

https://www.youtube.com/watch?v=rSzA3iTCA_s&list=RDrSzA3iTCA_s&start_radio=1

Onze wereldse identiteit is voor ons meestal belangrijk en hangt nauw samen met onze rollen en prestaties in de wereld, wat we hebben en doen. Ik ben leraar, ik ben rijk, ik ben slachtoffer. ik ben bekend, ik ben populair, ik heb een mooi huis, ik ben mooi, ik ben gezond, ik heb de ideale relatie. Ons zelf, onze identiteit is eraan verbonden. Hoezeer  je verbonden bent daaraan, merk je aan het gevoel van verlies als die dingen wegvallen. Dan ‘ben je opeens niets meer’.  Dat geeft dus een identiteitscrisis. Dat gebeurt bij mensen die ziek worden, hun baan verliezen , met pensioen gaan, die door pech opeens geld of bezit kwijtraken of scheiden.

Het Zelf, wie je werkelijk bent, is niet werelds, niet aan al die zaken gebonden. Als je al het wereldse zou verliezen, blijft alleen het Zelf over. Dan ben je er nog steeds, dan heb je nog ervaringen in het hier en nu.  Jij, je Zelf, verdwijnt niet en blijft vredig. Maar zolang je identiteit nog met  de wereldse zaken verbonden, kan je dit niet ervaren. Dan blijf je hoofd in gevecht met jezelf. Ik ervaar verlies, dit mag of hoort niet,  ik zou eigenlijk dit of dat willen, ik moet iets anders vinden. Het is in wezen een strijd tussen zelf en Zelf, ook wel ego en hoger zelf genoemd.

Je Zelf stijgt boven alle wereldse ervaringen uit, of liever, daalt er niet in af. Je ervaart alles wel, maar hebt je angsten en oordelen en strijd losgelaten. Het betekent dat je dingen accepteert zoals ze zijn en in elk moment volledig aanwezig bent, niet geteisterd wordt door allerlei gedachten over wat er aan de hand is en vragen over wie je bent of hoe je jezelf kan verbeteren.

Deze acceptatie is geen passiviteit, je blijft dingen ondernemen, maar de druk is van de ketel. Je hebt geen behoefte meer jezelf of anderen op een voetstuk te plaatsen, rollen te spelen, aandacht en bevestiging te zoeken. Je doet gewoon wat je doet en laat anderen doen wat ze doen, zonder te bedenken hoe het zou moeten zijn. Het is wat het is, kan op diep niveau ervaren worden, als verheerlijking of veroordeling en pijn stukje bij beetje verdwijnen. Dit is een proces, maar zorgt uiteindelijk voor een vrediger ervaring van het leven.

 

Je kan dingen in je leven en in de wereld alleen veranderen door een innerlijke verandering te bewerkstelligen. Dat is helaas niet wat we leren. Dat is zeker niet hoe we het maatschappelijk doen. We focussen op uiterlijk, op gedrag, in plaats van op ons innerlijk.  We dwingen onszelf en anderen om het anders te doen. We leren om gedrag aan te pakken, maar het (uiterlijk) doen is slechts een uitvloeisel van innerlijk zijn.

Niet voor niets willen we in relaties alles in afspraken vastleggen om een goede partner te zijn. Niet voor niets krijgen we maatschappelijk steeds meer wetten, regels, plichten en controles om goede burgers te zijn. Niet voor niets krijgen we steeds meer reclames en rentewijzigingen om ons koopgedrag te beïnvloeden. Alles focust op gedrag veranderen en op straffen als dit niet gebeurt.

Het gevolg is dat mensen hun uiterlijke gedrag soms wel en soms niet aanpassen en we voortdurend ruzie maken over ons eigen en andermans gedrag. Het leidt per definitie tot een instabiel en ongelukkig bestaan, als iets niet innerlijk gemotiveerd is. 

Een mens kan slechts een vredig en liefdevol leven leiden, als zijn innerlijk vredig en liefdevol is. Als je jezelf waardeert en anderen kunt waarderen, inclusief alles.Als je vanuit je innerlijk werkt, hoef je niet meer na te denken over wat wel mag of moet, je innerlijk wijst je de weg.

Als je innerlijk contact kan maken met elkaar, in plaats van elkaars gedrag te willen veranderen, kan je allebei naar je innerlijk kijken en groeien. Dan kan je samen onderzoeken waar de belemmeringen van levensgeluk zitten in de vorm van angsten en oordelen en het loslaten ervan, wat uiteindelijk ook leidt tot een vrediger en liefdevoller gedrag.

 

Er is een verschil tussen meningen hebben en met meningen geïdentificeerd raken. De idee ‘mijn mening, dat ben ik,’ is een visie die sterk wordt gepromoot en aangehangen tegenwoordig. Gevolg is dat je iedere andere mening als een persoonlijke aanval ervaart. Je ‘ikje’ wordt erdoor bedreigd, dus ga je in de aanval en de verdediging, in plaats van in gesprek.

Mensen mogen een eigen mening hebben en vrijheid van meningsuiting is een groot goed. Dit wordt tegenwoordig betwijfeld en aangevochten, juist vanwege de veel te sterke identificatie met meningen.

Als verschil in mening niet meer toegestaan of besproken kan worden, maar door identificatie tot aanval en verdediging leidt, zal de een de ander de mond willen snoeren, uit bescherming van ‘zichzelf’. En die ander doet dit net zo goed. Zo ontstaat strijd.

Het probleem zit niet in het hebben van meningen of het vrije uiten ervan. Het probleem zit in de identificatie met meningen, ons ikje dat geen andere visie kan accepteren. Dat zie je op veel terreinen. Daar worden ook allerlei rechtvaardigingen voor gegeven.

Politici die vrijheid van meningsuiting willen beperken omdat ze andere meningen als persoonlijke aanval op hun ikje zien, of op de groepsmening waarmee dat ikje zich identificeert. Met de rechtvaardiging dat ‘andere’ mensen gevaarlijk zijn en deze aanval goed is voor de vrijheid en de democratie is. Terwijl het juist vrijheid en democratie ondermijnt. De vraag is, wil die ander jou wel aanvallen, of is dat jouw ikje dat zich door andere meningen bedreigd voelt.

Mensen die erkenning eisen van hun mening, ofwel hun ikje, en dit desnoods met manipulatie, geweld en vernieling willen afdwingen. Bij elk protest verschijnen meteen mensen die een andere mening hebben en in de aanval gaan, op straat, in de media en het escaleert door de identificatie met meningen. De rechtvaardiging voor alle aanvallen is, wij hebben de ware visie of het ware geloof, daarom mogen we andere mensen aanvallen.

Als we vrede willen ervaren én onze vrijheid van meningsuiting willen behouden, zullen we moeten leren onze mening niet te verwarren met wie we zijn. Ieder mens is zoveel meer dan alleen zijn/haar mening.

Veel mensen vinden het lastig aan bepaalde dingen toe te komen. Dan stellen ze het uit, om allerlei redenen. Vaak is het  probleem dat we onszelf een negatief verhaal vertellen hoofd en daardoor de energie verliezen. Bijvoorbeeld ik heb het te druk, ik ben er niet goed in, ik vind het een vervelend klusje, etc.

Wat prima helpt is vooraf visualiseren hoe je het gaat aanpakken, stap voor stap. Hoe raar het ook klinkt, daarmee motiveer je jezelf, programmeer je jouw onderbewustzijn het daadwerkelijk uitte voeren. Stel je eerst voor hoe je jouw weerstand overwint, dan visualiseer je stap voor stap en in detail hoe je het gaat uitvoeren, als laatste hoe je van het resultaat geniet en jezelf beloont.

Als je bijvoorbeeld vaak ramen zemen uitstelt, kan de visualisatie er zo ongeveer uitzien:

Eerste stap, zie hoe je er tegenop ziet, hoor je eigen negatieve commentaar. Dan tel je je voor hoe je jouw motivatie in positieve zin benoemt. Bijvoorbeeld: het is zo gebeurd, als ik ze zeem, geniet ik van een gezond en schoon huis en kan lekker naar buiten kijken zonder me te ergeren aan stof of vuil.

Tweede stap, praktische stappen: stel je voor hoe je de vensterbank vrijmaakt van spullen en planten, hoe je eventuele meubels van de plaats haalt, zodat je bij het raam kan komen.

Derde stap: zie in detail hoe jij je schoonmaakspullen bij elkaar zoekt:, emmer, zeep, wisser, spons, droogdoek, trappetje. Stel je dan voor hoe jij het sopje klaarmaakt bij de gootsteen en als alles klaar is de emmer en de benodigde spullen naar het (eerste) raam brengt dat je wilt zemen.

Vierde stap is je voorstellen hoe je het (eerste) raam grondig wast, het houtwerk meeneemt en met de wisser en een droogdoek alles na droogt en strepen of spetten wegneemt.

Vijfde stap eventuele herhaling. Als er meer ramen zijn, stel je voor hoe je stappen 2 en 4 herhaalt voor alle  volgende ramen. Visualiseer dat ook echt. (eventueel als extra stap, hoe je een nieuwe emmer water klaarmaakt).

Zesde stap, zie hoe jij alle spullen weer naar de keuken brengt, de emmer leeggooit en alles weer netjes op zijn plek opbergt. Stel je voor hoe jij de vensterbank en kamer weer in orde brengt, de meubels weer op zijn plek zet.

Zevende stap, stel  je voor dat je daarna een lekker kopje thee neemt, waarbij je zicht hebt op de schone ramen en hoe je geniet van het resultaat. Geef jezelf een compliment voor je harde werk. Voel ook echt je eigen trots en blijdschap.

Het klinkt misschien raar, maar het werkt echt. Probeer het eens. Ik vind het zelf het handigste het een paar uur of een dag van tevoren te visualiseren.

 

Onze geest is vooral onvrij doordat zij

• met het verleden of toekomst bezig is op angstige, oordelende, emotionele wijze
• met denken over wat andere mensen met hun leven zouden moeten doen of je druk maken over wat anderen vinden van jouw leven.

Het verleden is voorbij. Daar kan je niets meer aan veranderen. Of iemand anders je nu slecht heeft behandeld, of je zelf iets verkeerd hebt gedaan in jouw ogen, of als je met ziekte of pech te maken had, het is voorbij. Je kan alleen in het nu dingen (anders) doen. Alle energie die je stopt in het piekeren over het verleden, je slachtoffer voelen, je boos voelen, in genoegdoening of excuses of wraak zoeken is verloren energie. Het brengt je niet verder in je leven, maar je zet jezelf zo in negatieve energie vast. Dit belemmert je positieve stappen in je leven te zetten vanuit innerlijke rust.

Wat andere mensen doen met hun leven is niet aan jou, ook niet als het dingen betreft die jij onprettig vindt. Je kan de ander niet veranderen, want verandering dient van binnenuit te komen en kan niet worden opgelegd. Je verspilt je energie als je boos of verdrietig blijft, oordelen uitspreekt, eisen stelt, verwijten maakt, excuses of genoegdoening eist. Andersom, kunnen andere mensen zich op die manier naar jou toe gedragen, waardoor je in de verdediging bent. Zo verspil jij jouw levensenergie, maakt jezelf voor je levensgeluk  afhankelijk van die ander. Concentreer je op jezelf zijn in alle rust, of op de verandering zijn die je wilt zijn in jouw leven. Blijf vriendelijk in relaties met anderen, maar laat je niet van jouw pad afbrengen en gun anderen hun pad.

Als je mentaal vrij wilt zijn, dien je te focussen op jezelf in het hier en nu, alle angsten en boosheden over het verleden en de toekomst los te laten. Je niet druk te maken over wat andere mensen in jouw ogen verkeerd doen of andersom wat zij vinden dat jij fout doet. Dit geeft innerlijk rust en vrede. Probeer vanuit die innerlijke rust elke minuut van de dag het leven te kiezen dat je wilt en voor jezelf het juiste te doen.

 

 

Als mens heb je zowel een fysiek, emotioneel, mentaal als spiritueel lichaam. Je functioneert het beste als die aspecten in evenwicht zijn. Voeding kan je hierbij helpen. Eerst even globaal.

• Fysiek heb je aardende voeding nodig. Denk aan zwaardere producten zoals vlees, bieten, uien, aardappels, die sterk verbonden zijn met de aarde.
• Emotioneel helpt het citrusvruchten en fruit te eten, om wat positievere emoties te ervaren. Als je emotioneel uit balans bent, voeg dan aardende voeding toe.
• Mentaal helpen bladgroenten, bessen en samengestelde vruchten (zie wikipedia) zoals frambozen, ananas en zonnebloempitten om mentaal helder te zijn . Bij mentale slaperigheid of dufheid neem je vooral vezelrijke en/of roodgekleurde groenten.
• Spiritueel kan je denken aan eetbare bloemen. Maar als je op andere niveaus goede voeding gebruikt, is het spiritueel ook gemakkelijker voor je.

Nog beter is uittesten welke producten goed voor jou persoonlijk zijn (lekker, ondersteunend, voedend) en welke niet. Hoe je dit kan uittesten, heb ik beschreven in het boek ‘Manifestatie & Resonantie, met behulp van het testen van je spierreacties op bepaald voedingsmiddel, waar je werkt met een gewicht. Hoe gemakkelijker het tillen is, hoe beter de voeding is voor je.

Ook kan je testen door het eten in je hand te houden of aan te raken en te vragen of dit goed is voor je. Let daarbij op je vaak subtiele lichamelijke reacties. Bijv. je opeens lichter voelen, je hart voelen reageren, dan is het goed voor je. Bij negatieve reacties is de kans groot dat het (in ieder geval nu) niet zo goed voor je is.

Ook kan je als je die hebt een pendel gebruiken.

 

Alle relaties zijn een spiegel voor mensen. Ze laten zowel onze wensen als onze angsten zien. Ofwel, we zien in relaties vooral onze verwachtingen weerspiegeld, positieve en negatieve. We interpreteren dingen binnen in die relatie vaak vanuit onze verwachtingen, we beoordelen vanuit onze wensen en angsten. Als het niet aan onze wensen voldoet, zijn we vaak teleurgesteld en boos. Als onze angsten bewaarheid worden ook.

Als we boos zijn gaan we vaak meteen aan de slag om die teleurstelling en boosheid óf weg te poetsen óf aan te pakken, te zorgen dat het goed lijkt of alsnog goed komt. Alleen is dit meestal vanuit het standpunt dat onze verwachtingen reëel zijn, al zijn ze dat niet altijd.

Het probleem is, als jezelf of als de ander aan irreële verwachtingen probeert te voldoen, kan dit tot smeulende onvrede leiden, die er toch een keer uitkomt, vaak explosief. Dat kan leiden tot een relatiebreuk. Bij zo’n breuk zie je dan al die teleurstelling en boosheid er op een felle manier uit komen. De alombekende vechtscheiding bijvoorbeeld.

Voor relaties, of het nu om zaken, vriendschap of liefde gaat, is het belangrijk irreële verwachtingen van jezelf te herkennen en reëel te maken. Je herkent irreële verwachtingen aan termen als altijd en nooit. Bekende irreële verwachtingen zijn: de ander is er altijd voor mij, de ander begrijpt mij altijd, de ander zal nooit van een ander houden, de ander is nooit onaardig.

Als je teleurgesteld en boos bent, onderzoek dan of je een reële of irreële verwachting had. En kijk ook eens, of je zelf altijd aan jouw eigen verwachtingen hebt voldaan naar die ander toe. Accepteer dat het in relaties niet altijd zo gaat zoals je wenst en dat het ook wel eens precies zo gaat als waar je bang voor bent. En weet dat je mens bent en er samen open over kan praten. Schaam je niet voor irreële verwachtingen, maar kijk er wel naar en verander ze.

God is de naam voor een geestelijk wezen waar alles uit voortkomt en waar alles deel van uitmaakt. De mens is daarmee een geestelijk wezen, deel uitmakend van God. Alleen is de mens dat vergeten en denkt dat hij slechts een lichamelijk en beperkt wezentje is, dat geen contact meer heeft met God. De mens heeft zich geestelijk afgescheiden van God, zich geestelijk afgesloten. Voor de mens is God iets ver buiten hem, bestaat los van hemzelf of bestaat voor hem zelfs helemaal niet.

God is onvoorwaardelijke liefde. Hij heeft zogezegd zijn hart volledig voor je opengesteld. Als je een relatie wilt met God, hoef je eigenlijk alleen maar je hart volledig voor Hem open te stellen. Want de relatie met God is innerlijk, geestelijk. Dat lijkt en is ook simpel, maar we zijn als mens gewend aan relaties die met angst en oordeel en strijd gepaard gaan, dus durven niet goed. We verwachten door Hem afgewezen te worden, al zal Hij dit nooit doen. Ook zijn we gewend om lichamelijk contact te maken en niet zozeer geestelijk, dus we weten vaak niet eens hoe. En omdat we ons zo afsluiten, hebben we het gevoel dat Hij niet bestaat.

Als je God wilt ervaren, is de eerste stap het besef dat hij wel degelijk zou kunnen bestaan en te weten dat Hij zijn hart altijd open heeft staan voor jou. Je kan Hem uitnodigen door je hart open te stellen, Hem daarbij om hulp vragen als je bang bent. Elke relatie begint met erkenning van de ander en je openstellen voor de ander. Pas dan kan je met elkaar communiceren, in volledige openheid. Omdat je bij Hem niet bang hoeft te zijn voor afwijzing, kan je alles met Hem delen, ook dingen die je normaalgesproken uit angst of oordeel voor jezelf neigt te houden. Daardoor groei je nader tot elkaar, ontstaat er vrede en vertrouwen. Pas dan ervaar je dat God bestaat.

De vraag is dus niet ‘bestaat God?’, maar ‘bestaat God voor jou?’ Ben je bereid de eerste stap te nemen? Sta je open voor een relatie die, anders dan veel menselijke relaties, op onvoorwaardelijke liefde is gebaseerd?

 

 

 

 

 

 

 

Veel mensen zien opoffering als een bewijs van liefde. Opoffering en iets voor een ander betekenen, zijn twee totaal verschillende dingen.

Opoffering betekent dat je iets voor een ander doet, omdat je vindt dat het zo hoort. Je maakt jezelf kleiner ten opzichte van een ander. Opoffering kan tot rancune en strijd leiden. Je doet dan iets voor de ander, maar vindt dat een ander iets terug moet doen. Doet die ander dat in jouw ogen niet of te weinig, dan ontstaat er rancune. Bij opoffering wordt er een soort weegschaaltje in de relatie ingebouwd, jij doet dit voor mij, dan doe ik dat voor jou. Veel relaties zijn gebaseerd op geloof in opoffering.

Iets voor een ander betekenen, komt uit je hart. Je ziet jezelf en de ander als gelijken. Je vindt het leuk iets voor een ander te doen, hebt plezier aan de uitwisseling met die ander, doet het niet omdat het moet of hoort. Het kost je voor je gevoel niets en je verwacht niet dat de ander iets terugdoet voor je. Het ontstaat van nature, je denkt er niet eens over na. Het is een uitwisseling van mens tot mens, dus je ervaart dat je niet alleen geeft maar ook ontvangt.

Het is vaak een subtiel verschil, maar wel voelbaar. Je herkent opoffering meestal aan het gevoel dat het plicht is, aan een verwachting van dankbaarheid of wederkerigheid, of aan rancune omdat je meer geeft dan ontvangt. Dit betekent dat je jezelf en de ander niet als gelijken ziet en een weegschaaltje hanteert. Jij bent evenveel waard als de ander. Vraag jezelf af wat je werkelijk voor jezelf als de ander wilt betekenen, zonder opoffering, maar met liefde.

 

Veel mensen hebben moeite met de beperkingen die het leven soms brengt. Ze vragen zich af waarom het leven zo lastig moet zijn vanuit een spiritueel standpunt gezien.

Ooit schreef ik verhalen in opdracht. Vooraf kreeg ik soms te horen op welke locatie het verhaal zich moest afspelen, of werden zelfs een aantal hoofdpersonen benoemd. Dat voelde in het begin als beperking van mijn creativiteit. Maar ik ontdekte dat juist die beperking me aanzette tot creatief denken. Door beperking breidde mijn geest zich verder uit, verzon ik dingen waar ik me nooit mee bezig had gehouden zonder die beperking.

Zo is het met het leven ook. Onze beperkingen zetten ons aan om extra creatief te denken, om zo toch een leuk leven te creëren. Spiritueel gezien hebben we onze beperkingen gekozen om onze geest extra te stimuleren. Om dingen te ontdekken, die je nooit zou hebben ontdekt als je alle vrijheid had gehad.

Probeer je beperkingen eens te zien als mogelijkheid om je creativiteit aan te boren, om nieuwe geestelijke wegen te ontdekken.

 

 

Het enige waar je macht over hebt is je eigen geest. In deze wereld laten mensen zich echter te veel snel beïnvloeden door de geest van andere mensen, in positieve of negatieve zin. Dan geef je de macht over je eigen geest weg aan anderen.

• Als je iemand aanbidt, vind je andermans geest belangrijker dan de jouwe. Dan geef je jouw geestelijke macht uit handen. Dan wordt je geest door die ander beheerst. Velen zullen willen dat jij hen aanbidt, zodat jij jouw geestelijke macht aan hen geeft.
• Als je iemand verfoeit of haat, geef je net zo goed jouw geestelijke macht uit handen aan die persoon. Dan wordt jouw geest door die ander beheerst. Velen zullen jou bang of boos maken, om te zorgen dat jij jouw geestelijke macht uit handen geeft.

De meeste mensen beseffen bovenstaande niet. Jouw geest is even belangrijk als de geest van wie dan ook in de wereld. Wees daarom heel bewust van wat je toelaat.

Raak je van streek van een ander, of ben je helemaal idolaat van iemand, dan heb je jouw geestelijke macht uit handen gegeven. Dan maak je andermans geest belangrijker dan de jouwe. Ook het nieuws en de social media proberen kunnen macht over jouw geest verkrijgen. Neem je macht terug en kies precies die gedachten die jij in je geest wilt koesteren.

In wezen zijn er maar twee soorten gedachten in je geest mogelijk. Positieve, liefdevolle gedachten of negatieve, angstige/haatdragende gedachten. Jij kiest. Jij besluit wat je toelaat. Jij alleen hebt de macht over je eigen geest.

 

 

 

Vrijheid van meningsuiting

 

Vrijheid van meningsuiting wordt in de maatschappij tegenwoordig vaak beperkt met als argument dat bepaalde uitingen beledigend voor anderen zijn, of zouden kunnen zijn, dus met moraal en bijbehorende emotie.

Als je voortdurend rekening houdt met mogelijke morele en emotionele reacties van anderen, ben je jezelf aan het censureren en weet niemand meer wat je werkelijk vindt.

Je hoeft je mening natuurlijk niet op een bewust botte manier te uiten en te pas en te onpas te verkondigen om discussie uit te lokken. Maar je bent altijd vrij om te zeggen wat je denkt als een situatie daarom vraagt.

Je mag best zeggen dat je iets maar helemaal niets vindt. Dat is je mening. Als die ander daar anders over denkt, kan hij of zij dat ook zeggen. Dat is zijn/haar mening. Je hoeft het ook niet eens te worden, ‘agree to disagree’ is altijd mogelijk.

De morele en emotionele discussies over woorden laten zien dat mensen niet meer bereid zijn andere meningen te accepteren en vrijheid van meningsuiting te willen beperken vanuit moreel emotionele gronden. Dat is een verlies van een groot goed.

Als je wilt weten hoe het ego met zaken omgaat, kan je kijken wat er in de politiek gebeurt. Het ego gaat uit van het goed-versus fout en van schuld. Het verleden is belangrijker dan het heden, het verleden wordt geprojecteerd op de toekomst. Eens fout, altijd fout.

Het ego gaat vervolgens in de aanval of de verdediging, want hij is de goede man of vrouw of partij, die de slechterik moet overwinnen, polarisatie. Het ego is niet op overleg gericht of op oplossingen, maar is in oorlog. Zolang het ego in het debat overheerst, wordt er nooit iets bereikt in positieve zin. Het kan dat de ene tijdelijk wint, maar dat kan zomaar weer omslaan, stabiel wordt het nooit.

Als toeschouwer moet je zorgen dat jouw ego niet geactiveerd wordt en in de strijd meegaat. Dat zie je in de kranten gebeuren en op social media, het goed en fout spel wordt ijverig gevoerd door iedereen. Als dat gebeurt, trek je dan uit de egomacht terug.

Het ego is dol op polarisatie, heeft helemaal geen zin in vrede, dat is saai, dan kan hij niets winnen, dan kan hij jou niet meer de baas zijn. Hij zal alles doen om jou in de strijd gevangen te houden, samen met andere mensen.

Wat je nu in de wereld ziet gebeuren, is hoe het ego dingen aanpakt en hoe dat altijd tot strijd zal leiden. Het ego heeft niets goeds in de zin, al zal hij je verleiden te geloven dat hij het beste met je voorheeft en je veilig houdt.

Maar juist door de werking van het ego te herkennen in jezelf, ben je in staat je uit de greep die het ego op heeft te ontworstelen.

Sinds de jaren vijftig hebben we te maken met bewerkt voedsel en daardoor zijn chronische ziektes drastisch toegenomen. We krijgen met name teveel geraffineerde suikers binnen en te weinig vezels. Daardoor raakt ons metabool systeem, de omzetting van voedsel in energie of in groei, verstoord en krijgen we darmproblemen.

In deze YouTube video legt Prof. Dr. Robert Lustig op een duidelijke en rustige manier uit hoe het allemaal werkt in je lichaam en wat je moet doen om gezond te blijven. Hij vertelt je ook hoe je problemen vroegtijdig signaleert. Het zijn de recente inzichten, dingen die de meeste huisartsen niet eens weten. 

Een ongelooflijke berg kennis en advies in kort bestek die je jezelf zeker niet moet onthouden, want het verandert je hele leven in positieve zin.

https://www.youtube.com/watch?v=zG4XD116uy8&t=1738s

Angstige gedachten kan je zien als een fantasie die jouw geest produceert vanuit ervaringen uit het verleden. Die projecteer je vervolgens op de toekomst, waardoor je in het hier en nu gestrest raakt. Je bent dus bang voor iets dat er op dit moment niet is. Die stress ondermijnt je lichaam en je geest.

Als je merkt dat je in die angstige gedachten blijft hangen, is het goed je eraan te herinneren dat het slechts fantasie is. Het is een boze droom waarin je stellig gelooft. Het verleden is voorbij en de toekomst is er niet, alleen het hier en nu is echt.

Wakker worden is je realiseren dat je jezelf in een droom vastzet. Vertel jezelf dat er in het hier en nu geen gevaar is en ga je energie richten op wat wel aanwezig is.

 

Liefde is een verbindende kracht. Als je dingen uit liefde, plezier en waardering doet, ervaar je verbinding met de wereld. Je wisselt liefde uit met je omgeving en dat is innerlijk voelbaar. Er is zogezegd een innerlijke beloning die blijvend is. 

Als je dingen puur uit plicht doet, dan is die innerlijke verbinding er niet ervaar je leegte. Die leegte wil je vullen met uiterlijke goedkeuring. Je wilt dat mensen zien wat je doet, waarderen wat je doet. Er is zogezegd een uiterlijke beloning die tijdelijk is. 

Van het leven houden is in wezen alles wat je doet met liefde en aandacht doen. Dat geeft ook vrijheid, want je bent voor je geluk niet meer afhankelijk van wat anderen vinden.

Veel mensen ervaren leegte en onvrede, omdat ze dingen vanuit plicht doen. Het huis en de tuin bijhouden is een plicht. Voor elkaar zorgen is een plicht. Je werk doen is een plicht. Dan is er geen innerlijke beloning en zoek je die buiten jezelf. Je moet steeds weer presteren en als je maar één klein steekje laat vallen op je plichten, krijg je geen goedkeuring maar afkeuring van jezelf of anderen. 

Het gaat er niet om dingen op een plichtmatig goede manier te doen, alles te doen zoals het hoort. Het gaat er om alles uit liefde te doen. Pas dan is er innerlijk plezier en ware verbinding en ben je innerlijk vrij.

 

 

Alle mensen maken fouten, dat hoort erbij als je jezelf ontwikkelt. Als je een fout bemerkt, corrigeer je dat en doe je het daarna anders. We zijn helaas fouten maken gaan verbinden aan schuld en straf. Dan wordt het niet 'een mens maakt fouten' maar eerder 'de mens zelf is fout'.

Als je niet in fouten maar in schuld gelooft, zal je bij elke fout of vermeende fout iemand schuldig verklaren en aanvallen. Dan zal je mensen beschuldigen, uitschelden, pesten, negeren, isoleren of nog erger, een klap geven, met een mes aanvallen of bombarderen. Datzelfde gedrag verwacht je dan van anderen, waardoor je altijd in angst, verdediging en geheimhouding leeft. We leven in een wereld die in schuld gelooft.

Met schuld zeg je dat de mens zelf fout, slecht en zondig is als hij een fout maakt en daarom bestraft moet worden. Zelfs nadat de straf is uitgedeeld, blijven we soms mensen schuldig vinden en bestraffen.

Mensen die in schuld geloven kunnen nooit vergeven, kunnen nooit het verleden loslaten. Karma is niet anders dan jezelf vastzetten in het schuld- en straf verhaal en ascensie is het loslaten van ditzelfde schuld-  en straf verhaal. Dan pas kan je in vrede en met plezier in je leven verder en geef je die ander ook vrede en plezier. Dan pas maak je jezelf vrij van angsten, oordelen en het bestraffen van jezelf en anderen. 

 

Alles in de wereld verloopt cyclisch, alles komt en gaat in herhalende patronen. Niet alleen in de seizoenen, maar ook in denkstromingen. Koude perioden en warme perioden op aarde wisselen voortdurend af. Centraliseren, decentraliseren in het bedrijfsleven wisselen af. Conservatief en progressief wisselen af in de politiek. Geluk en ongeluk wisselen af in je leven. Om er een paar te noemen .

In het lineaire denken, wordt een bepaalde trend in rechte lijn doorgetrokken tot in het extreme. Van dat idee van extremiteit worden we bang, terwijl er in werkelijkheid altijd een tegengestelde beweging in werking treedt na verloop van tijd. Angst is daarmee verloren levensenergie. De lineaire denker probeert het tij te keren, maar vergeet dat hij daarna weer bang zal worden voor het andere uiterste, omdat hij in gedachten die lijn ook weer doortrekt.

Onze angst voor het extreme uit zich bijvoorbeeld in:

• ·       Als het klimaat alleen maar opwarmt of alleen maar kouder wordt, zullen we uiteindelijk verbranden of bevriezen.
• ·       Als we eindeloos centraliseren, komt alle macht van de wereld bij één persoon te liggen. Als we eindeloos blijven decentraliseren, ontaardt alles in chaos.
• ·       Als we steeds conservatiever worden, verliezen we onze creativiteit en vrijheid. Als we almaar progressiever worden, wordt het anarchie.
• ·       Als we eenmaal ongelukkig zijn, zal dat eeuwig duren en sterf je van verdriet. Als we eenmaal gelukkig zijn, zal dat eeuwig duren en kom je in een hemel op aarde.

Niets blijft eindeloos doorgaan in één van de richtingen. Er komt altijd een keerpunt, een nieuwe fase de andere kant op.

In plaats van bang te worden en uit alle macht tegen de overheersende beweging in te gaan als deze jou niet bevalt, is het handiger flexibel te blijven, je aan te passen aan de huidige fase en je voor te bereiden op de volgende fase.  Besef dat het na verloop van tijd alles weer zal veranderen en leer met beide fasen om te gaan, in plaats van een van de twee te bestrijden.

Het lastige van projectie is, dat we vooral projecteren wat we niet willen, onze angsten en oordelen. We zien dan ook vooral dingen die we niet willen. Dat geeft een negatieve, kritische en vaak aanvallende instelling, aan het positieve wordt voorbij gegaan.

Je ziet dit nu politiek gebeuren. Het akkoord op hoofdlijnen ligt er en het ego in Nederland roept nee, nee, nee. Dit zou trouwens ook gebeurd zijn bij een links akkoord. Het ego benoemt vooral bezwaren, nadelen, risico’s, keerzijden, gevaren. Die zitten aan elke keuze en elk plan, maar het ego ontkent dit, omdat hij in zijn negatieve projecties gevangen zit.

Het ego is nooit gelukkig, voelt zich altijd onveilig, want hij ziet al zijn angsten in de wereld buiten hem verschijnen. Dan kijkt hij niet naar zijn innerlijke angsten, maar zoekt de fout in de geprojecteerde buitenwereld en concludeert maar één ding, Nee, ik wil dit niet! Wat logisch is, want de buitenwereld weerspiegelt zoals gezegd vooral wat je niet wilt.

Het ego is daarbij zwart-wit. Hij weet vooral wat hij niet wilt. Als je vraagt wat hij wel wilt, is dit simpelweg precies het tegenovergestelde, zonder enige nuance. Vandaar de polarisatie. Het ego is eenvoudigweg bang en wilt voortdurend controle over zijn projecties, ofwel over andere mensen.

Het ego is bang voor verandering. Het akkoord is vernieuwing dus roept angst op en daarmee projecties. Zeker in een politiek discours zie je hoe het ego er inspringt en meteen deining doet ontstaan. De focus komt als het ego overheerst op problemen en verschillen te liggen, niet op mooie dingen en overeenkomsten.

Het enige wat je kan doen om niet in al die negatieve projecties te worden meegezogen, is je realiseren dat je ego zijn angsten projecteert, focust op wat hij niet wilt. Jij bent het zendstation, de wereld is de spiegel. Als je de spiegel aanvalt, staat de projector nog steeds aan. Probeer bewust te focussen op de goede dingen, voordelen, mogelijkheden, dingen waar je het mee eens kan zijn. Hiermee verdwijnt de behoefte om de andere, die een projectie is van je eigen geest, aan te vallen.

Haat komt voort uit het geloof in schuld. Daarmee blijf je vasthouden aan het verleden en wilt straffen gaan uitdelen. Zo herhaal je het verleden in de toekomst. Dan kan je nooit vergeven, nooit het verleden laten rusten en nooit verder gaan als vrij mens. Het verleden ketent je.

Achter het geloof in schuld ligt het geloof in voorwaardelijke liefde. Je bent dan pas liefde waardig als je aan een hele reeks voorwaarden voldoet. Zo niet, dan krijg je straf, ook al is het lang geleden. Dit is in onze maatschappij helaas de gebruikelijke opvatting over liefde, waardoor mensen gaan geloven in schuld en gaan haten, zichzelf of een ander.

Het persoonlijke en collectieve schuldidee zie je weerspiegeld in politiek en religie. Het verleden wordt opgerakeld, schuldigen worden aangewezen, men wilt elkaar straffen. Zelfs als mensen excuses aanboden, een handreiking deden of veranderd zijn. Zelfs al weten we welke ellende dit in het verleden heeft gebracht. Als je schuldigen zoekt, kan niemand je bereiken, omdat je in het verleden vastzit. Dan kan er nooit vrede of open communicatie zijn.

Vergeving betekent het schuldverhaal loslaten. Het betekent niet dat je wat er is gebeurd ontkent, maar dat je besluit met een schone lei verder te willen gaan, het verleden los te laten. Pas dan kan je als mens en als mensheid verder met elkaar, in plaats van steeds opnieuw in haat te vervallen. Want haat ketent je geestelijk aan degene die je haat, zodat je niet vrij kan zijn, totdat je jouw haat loslaat.

Stel niet voortdurend voorwaarden aan de liefde,  want dan komt het schuld benoemen en willen straffen, haat, mee. Dan kan er nooit vrede komen in je eigen geest en in de wereld. 

 

Het is het ego in de mens die in goed en slecht gelooft en alles indeelt in goed en slecht.  Het ego denkt dat hij machtig genoeg is om dit te kunnen, dat hij alleswetend is. Het ego legt de nadruk op het slechte, waardoor hij het goede vaak niet eens ziet. Het slechte is zijn focus, daar moet hij zich tegen verdedigen, dat slechte moet hij aanvallen.

Dat slechte ziet het ego graag bij de ander, wat voor het ego betekent dat hijzelf de goede is. Dat geeft hem de rechtvaardiging die ander te bekritiseren, uit te sluiten of zelfs kwaad te doen. Kwaad wordt met kwaad bestreden, geweld wordt gebruikt om geweld te stoppen, zijn eigen geweld of kwaad is gerechtvaardigd. Het ego ondermijnt de ander, denkend dat hij goed doet, waarmee de ellende voortduurt. Het ego kan ook zichzelf als slecht en gaat zichzelf aanvallen, via zelfkritiek en zelfondermijning, of de hele mensheid als onvolmaakt of slecht benoemen.

Alle problemen ontstaan in onze geest, die altijd maar weer wilt verdelen in goed of slecht. Het is het dualistische denksysteem dat de meeste problemen veroorzaakt en in stand houdt. Want bijna ieder mens oordeelt, is geneigd de andere mens als slecht te zien en aan te vallen, of zichzelf. Het maakt bij conflicten niet uit wie begint, dat is weer een manier van het ego om de ene goed en de ander slecht te maken. Omdat hij gelooft dat naast het goede het slechte bestaat en deze net zo reëel en machtig is als het goede. 

De enige weg uit de strijd is je geloof in goed én slecht opgeven, je geloof dat jij in staat bent dat allemaal te kunnen bepalen. Je oordelen loslaten. Je neiging loslaten om jezelf of anderen slecht te verklaren, uit te sluiten, aan te vallen of in de verdediging te gaan. Want al het 'slechte' in de wereld komt voort uit hetzelfde, de ene mens oordeelt een ander mens als slecht en gaat in de aanval of verdediging. 

Het ego geeft het kwaad werkelijkheidswaarde. Gevolg is dat je het goede en liefdevolle niet meer ziet en ervaart, niet meer uitbreidt in je geest en daardoor niet meer in de wereld. Dus begin met continu het goede te zien, je geest op het goede en liefdevolle te focussen en dit uit te breiden in je wereld. Een liefdevolle wereld begint in een liefdevolle geest.

De meeste mensen koesteren voortdurend gedachten als: iets zou moeten. Je partner zou dit en dat moeten doen. Mensen zouden aardiger moeten zijn. Ik zou gezond moeten zijn. Mijn vriendin zou dit niet mogen zeggen. De wereldleiders zouden vrede moeten stichten.

Dit soort gedachten wijzen erop dat je de wereld niet accepteert zoals die is en daardoor in onvrede leeft. De enige die je daarmee hebt, ben je zelf. Jij bent degene die ongelukkig is, omdat je in gedachten in gevecht bent met de realiteit.

We zijn in ons hoofd vaak uren bezig met alle ‘onrecht’ die er is. Het hoort niet zus maar het hoort zo te zijn, daar blijven we maar over malen. We blijven onszelf of die ander verwijten maken.

Je kan altijd jouw reactie op situaties veranderen, de onvrede stoppen, want die onvrede zit vooral in je hoofd. Als er meer acceptatie is, komt er meer vrede in je hoofd. Dan ga je ook anders op situaties reageren, minder verwijtend en boos.

Als je vrediger denkt, leef je vrediger en komt er tijd en energie vrij voor een fijner leven. Want het leven ervaar je in wezen altijd via je hoofd. Gebruik je jouw hoofd voor het koesteren van 'zou moeten' gedachten en onvrede, of voor het creëren van geluk en plezier in je leven?

Ieder mens leeft op een piepklein gebiedje op aarde, ontmoet in zijn leven slechts een fractie van de acht miljard mensen, beschikt als hij elke dag leest en studeert nog steeds over beperkte kennis en niemand maakt alles mee wat je mee kan maken. Alles is daarbij ook nog eens subjectief, gebaseerd op onze persoonlijke belangstelling en achtergrond.

We weten heel weinig. Toch gedragen we ons vaak alsof we de waarheid in pacht hebben, alsof we het beter weten dan andere mensen en gaan in strijd met elkaar. We hebben allemaal een beperkt beeld van de wereld, maar op een of andere manier willen we deze beperking niet erkennen.

Spiritueel gezien kies je voor het soort leven, de exacte plaats(en), selecte groep(en) mensen, de precieze kennis en de ervaringen, die jij nodig hebt om je te ontwikkelen. Het is niet de bedoeling álles te weten over de héle wereld, maar om jouw eigen wereld te leren kennen, innerlijk en uiterlijk. Dat is al een opgave genoeg. Je moet ook nog eens bepalen of iets werkelijk belangrijk voor je is, of alleen belangrijk lijkt.

Je weet niet alles en hoeft niet alles te weten. Je hoeft je niet druk te maken over wat anderen weten of denken te weten, dat is voor die andere mensen belangrijk. Natuurlijk is het boeiend om je in de leefwereld en denkwereld van anderen te verplaatsen, daar steek je altijd iets van op. Maar blijf uit de strijd en kies je eigen pad.

 

Ons voedsel is pas voedsel als het levenskracht bevat, dus als het komt van levende planten en levende dieren. Dat is de reden dat voedsel dat industrieel bewerkt wordt of gekweekt wordt, geen werkelijk voedsel is. Als je dat regelmatig eet, verminder je jouw levenskracht geleidelijk en blijf je honger houden.

Probeer bewerkt eten te laten staan, want dit is alleen maar loze maagvulling en geeft je geen levensenergie. Ook kweekvlees bevat geen leven, dus geen levensenergie. En probeer ook zoveel mogelijk planten en dieren te eten die buiten leefden in plaats van in stallen of kassen te eten, want dan hebben ze meer levenskracht. Net als wij, als we veel buiten zijn.

Voor sommige mensen is het eten van dieren lastiger dan het eten van planten, omdat ze geloven dat dieren bewust zijn en planten niet. Bij planten hebben ze geen schuldgevoel. Oude volkeren wisten dat ook planten bewust zijn en de wetenschap is dit aan het herontdekken. Planten blijken te kunnen waarnemen. Ze reageren op de wereld en passen zich aan, communiceren met elkaar, helpen elkaar, waarschuwen elkaar.

Om te leven op deze planeet, neem je eigenlijk leven, dat is de cyclus hier op aarde. Als troost bij schuldgevoel, wij maken hier ook deel van uit. Als wij overlijden, leven de dieren en planten weer van ons. Voel je niet schuldig als je dieren of planten eet. Eet wat je echt nodig hebt en wees dankbaar voor het leven dat ze je geven en weet dat je het te zijner tijd terug zal geven.