Renée Merkestijn

Je gaat langere tijd met mensen om en opeens willen die mensen dat niet meer. Dat maken ze soms duidelijk op manieren, die niet erg open, vriendelijk of respectvol zijn, zoals:.

·         Laten verwateren. Iemand vermijdt jou steeds vaker en verzint smoezen als je wilt afspreken, zegt dat ze het te druk hebben.

·         Afstandelijk gedrag. Als er gesprekken plaatsvinden, tonen ze weinig interesse, zeggen alleen het hoogstnoodzakelijke en wat beleefdheid eist, tonen geen gevoelens.

·         Demonstratief met anderen omgaan in jouw bijzijn en jou negeren.

·         Als je vraagt wat er aan de hand is, roepen dat er niets aan de hand is, of zeggen dat je het verkeerd ziet, dat het aan jou ligt.

·         In een enkel geval is jouw vraag aanleiding om jou allerlei verwijten te maken.

·         Vaag afscheidspraatje houden. De klik is er niet meer. Onze energie matcht niet meer. We zijn uit elkaar gegroeid. Daarom wil ik je niet meer zien.

·         Lelijk doen, vaak in de vorm van steken onder water, veelzeggende blikken, in de hoop dat je voortaan wegblijft.

·         Ruzie uitlokken. Een uitspraak of situatie misbruiken om aan te vallen en je weg te jagen, vaak door verwijten.

·         Schuldig verklaren. Jou vertellen dat jij de relatie heeft verpest om wat voor reden dan ook.

·         Koppigheid. Na een eventueel gesprek bij hun standpunt blijven en vinden dat het probleem niet op te lossen is.

Mensen die dit doen, kunnen niet goed met gevoelens en conflicten omgaan, er is vaak geen openheid of respect naar de ander toe. Als je zo behandeld wordt, is dat pijnlijk. Je gaat door een heel scala aan reacties heen, zoals:

·         Je twijfelt aan je waarneming, je denkt dat het aan jou ligt.

·         Je gelooft dat je iets fout deed, maar kan niet achterhalen wat.

·         Gevoelens van afwijzing en pijn komen boven en moeten verwerkt worden.

·         Je probeert extra je best te doen voor die relatie, onnatuurlijk gedrag.

·         Je gaat ook aan  jouw gevoelens voor die ander twijfelen of vraagt je af of het nog de moeite waard is.

·         Je probeert een strategie te bedenken om met dat gedrag om te gaan om niet (verder) gekwetst te worden.

·         Je probeert te verzinnen wat de gevolgen zijn van het aan de orde stellen of weggaan.

Uiteindelijk moet je kiezen: aan de orde stellen van hun gedrag of afstand nemen van die persoon:

* Overweeg altijd wat je doel is als je het aan de orde stelt. Wil je het proberen goed te maken, of wil je het netjes afsluiten? Vraag je af of die ander dit wel wilt, gezien hun houding. Er is niet één goed antwoord, doe altijd wat voor jou goed voelt.

* Je kan ook zelf afstand nemen, al of niet door uit te spreken van jouw indruk van afstand in het contact. Dan kan je ze bedanken voor eventuele goede tijden. Je kan ook het contact loslaten zonder gesprek, maar laat dan je negatieve gevoelens los. Wens deze mensen in je hart en hoofd alle geluk van de wereld en stel je open voor nieuwe contacten.

Momenteel gaat het er heftig aan toe in de wereld. De wereldproblemen lijken erger te worden, angsten en oordelen en geweld overheersen. Dus hoe moet je daar mee omgaan, zeker als HSP?

Al onze problemen komen voort uit angst. Angst zoekt een schuldige, zet zich dus om in oordeel. Die schuldige vallen we vervolgens aan,  in de hoop de angst kwijt te raken. Maar door de aanval wordt meestal een tegenaanval uitgelokt, wat de angsten en oordelen lijkt te bevestigen. Dit is de cirkelgang waarin de primitieve kant van je geest je gevangen houdt. Angst, oordeel, aanval, tegenaanval en weer opnieuw angst, oordeel, aanval, tegenaanval en opnieuw…. Je blijft je in dit gehele proces doodongelukkig voelen. Diep in ons hart weten we allemaal dat we dit niet willen, al weten we niet precies hoe hier los van te komen.

Als je deze cirkelgang wilt doorbreken, kan je dit op elk punt doen in de cirkel doen. De bekendste zijn niet in de aanval gaan of voor het positieve kiezen. Het is slim om met de oorzaak te beginnen, je angst zelf onder ogen te zien, bijvoorbeeld je angst voor ziekte, armoede, geweld, afwijzing, vrijheidsverlies of dood.

Vertel jezelf: ik ben bang voor …., maar als ik die angst omzet in oordeel en aanval, versterk ik deze en voel me doodongelukkig. Als ik mijn angsten versterk, is de kans groter dat ze bewaarheid worden. En dan voel ik me opnieuw  doodongelukkig, want angst en oordeel maken me doodongelukkig. Dit is de wet van manifestatie.

Vertel jezelf: ik kies nu voor liefde, vrede, plezier, dankbaarheid, positieve gedachten en ga die versterken door het goede in mensen te zien. Als ik deze in mezelf versterk, is de kans groter dat het positieve bewaarheid wordt en ik me gelukkig voel. Dit is de wet van manifestatie.

Alle gedachten en emoties die je  koestert brengen manifestatie op gang omdat jijzelf anderen daar naar gaan handelen, of het nu om liefde of angst gaat. Dus kies liefdevolle, positieve gedachten, emoties en daden.

We leven in een wereld waarin waanzin een grote rol speelt. Waanzin wordt ingegeven door het denken in angst en oordeel. Dat zet je aan tot allerlei naar gedrag, waaronder moord en doodslag. Deze denkwijze is altijd al zichtbaar geweest, maar toont zijn waanzinnige gezicht steeds vaker en duidelijker.

Je kan de waanzin in de geest van andere mensen niet veranderen, zolang zij niet inzien dat ze waanzinnig zijn. Je kan alleen maar zorgen dat je eigen geest vrij blijft van de waanzin en zelf van de waanzin afziet.

Dus leer al je angsten en oordelen onder ogen te zien en los te laten, zodat jouw gedrag niet ook die waanzin laat zien. Stuur mensen in gedachten jouw liefde en inzicht, doe op geen enkele wijze mee.

Het ego denkt in tegenstellingen, zoals bijvoorbeeld in daderschap en slachtofferschap. Het zijn rollen die mensen kunnen spelen als ze vanuit het ego leven. Die twee kunnen niet bestaan zonder elkaar, ze zoeken elkaar zelfs op. De problemen ontstaan niet per ongeluk, want de visies zijn op hetzelfde waanidee gebaseerd. Soort zoekt soort. Energetisch trek je gelijke frequenties in je leven. Je kan van rol wisselen, van  dader slachtoffer worden en andersom, maar dan blijft de egovisie en de frequentie dezelfde.

Het ego maakt je wijs dat de dader een beter mens is, of het slachtoffer een beter mens is, beide ideeën komen voor. De waarheid is dat alle mensen oké zijn en je helemaal niet in zo’n rollenspel hoeft mee te doen. Je kan er boven staan, waarmee je eigenlijk alle innerlijke en uiterlijke strijd uit je leven verwijdert.

Je ziet dit onnodige spel zowel in het klein als in het groot, tussen personen en landen. We zijn vaak boos op de daders en hebben medelijden met de slachtoffers. Maar diezelfde slachtoffers kunnen zo boos worden dat ze zelf weer dader worden. De rollen blijven veranderen, maar het spel blijft hetzelfde.

De enige uitweg is stoppen met denken in daders en slachtoffers. Gaan inzien dat de denkwijze van beiden in wezen exact hetzelfde is. Daders en slachtoffers geloven beiden dat het nodig is om dit spel te spelen.

Loop er van weg als je merkt dat je in een van de beide rollen stapt. Ga  niet emotioneel mee in het spel van anderen, ga niet de ene of de ander slecht verklaren. Ga je niet identificeren met een van de twee partijen. Blijf zien dat mensen die dit spel spelen in het egodenken vastzitten en blijf daar zelf uit. Het dader-slachtofferdenken denken met haar beide rollen, moet worden losgelaten, wil er ooit vrede ontstaan.

 

Als je voortdurend in angst leeft of oordelen koestert, veroorzaak je ziekte. Ziekte laat zien dat je geest (bewust of onbewust) in angst en oordeel zit en je jezelf lichamelijk ondermijnt. Ziekte is een signaal dat je liefdevoller met jezelf, met anderen en met de wereld mag omgaan. Daar zit ook meteen de genezing.

We weten dit diep in ons hart wel, maar voelen ons daardoor schuldig, wat de angst en oordelen weer versterkt. Ziekte laat slechts zien wat er te doen is, het is er niet om ons te straffen, integendeel. Bij ziekte worden we vaak extra bang en oordelend, gaan obsessief met onze ziekte bezig, wat het probleem versterkt.

Veel maatschappelijk patronen zijn op ziekte gefocust. Er wordt ons geleerd dat ons lichaam kwetsbaar is en ‘zomaar’ ziek kan worden van allerlei virussen, bacteriën, gevaarlijke cellen en besmetting door iets of iemand. Ons nieuws en amusement is bijna geheel op ziekte en dood gericht.

Er wordt ons geleerd obsessief met ons uiterlijk en onze gezondheid bezig te gaan, met middeltjes, kleren, diëten, sporten. We vinden dat ons lichaam anders hoort te zijn, wat wederom een vorm van oordeel en angst is. En als we eenmaal ziek zijn, gaan we druk aan de slag met, therapeuten en artsen die onze lichamelijke kwalen moeten genezen, zonder onze geest liefdevoller te maken.

Als we gezondheid wensen, bereiken we met focus op angst en oordeel het tegenovergestelde. Ons lichaam functioneert het beste als we het liefdevol benaderen. Dus liefde is de belangrijkste stap naar gezondheid, van jezelf, van anderen en van jezelf houden. Dit stopt de voortdurende stress waarmee we onze lichamen ondermijnen.

Het belangrijkste is te ontdekken welke angsten en oordelen er in je leven en de om te zetten naar een liefdevoller kijk op jezelf, op anderen en op de wereld. Want dat is wat de ziekte jou wilde vertellen.

Als we een liefdevolle benadering kiezen, gaan we geleidelijk spontaan dingen doen die goed voor ons zijn. Ons lichaam vindt als vanzelf de weg. Als er hulp nodig is van artsen, slaan behandelingen beter aan.

Ofwel: liefde geneest.

 

Iedereen praat over vrijheid van meningsuiting. Zomaar wat van mijn gedachten erover.

Een mening is jouw idee over hoe dingen in elkaar zitten of horen te gaan volgens jou. Je mag je mening uitspreken, zelfs al zou de hele wereld er anders over denken. Dat is hoe vrijheid van meningsuiting is gedefinieerd. Het kan dat mensen vervolgens een totaal andere mening uitspreken, voor hen geldt net zo goed de vrijheid van meningsuiting. Je kan overeenkomsten ontdekken, of ontdekken dat je het niet eens wordt. Dat is allebei oké.

Bij meningsuiting kan het verhit toegaan, er kunnen soms lelijke woorden vallen. Dit toont in mijn ogen vaak disrespect voor andermans visies en het niet bereid zijn te luisteren. Maar strict genomen is het niet verboden zo je mening te uiten. Alleen wel slecht voor je relaties en trouwens  ook slecht voor je eigen gezondheid

Er wordt pas officieel een grens overschreden als je de ander gaat bedreigen. Bijvoorbeeld zeggen dat je iemand zal opsluiten of uitsluiten, een klap zal geven, laat ontslaan of zelfs vermoorden. Bedreigingen gaan altijd over beperking van allerlei vrijheden die in de grondwet gewaarborgd zijn.

Het alleen zeggen dat iemand opgesloten zou moeten worden is geen bedreiging, maar een mening. Maar dit laat ook een gebrek aan respect zien, het niet willen luisteren naar andermans mening.

Er is een risico dat onaardige opmerkingen escaleren, de mening wordt gescheld, dan dreigement, vervolgens uitvoering . Sommige mensen hebben zo’n moeite met andermans meningen, dat ze gaan dreigen of gewelddadig worden en je vrijheid willen afnemen. Dreigementen en aanvallen op andermans vrijheden zijn bij wet verboden,

Vrijheid van meningsuiting is voor mij het zo respectvol mogelijk uiten van meningen, zonder dreigementen of geweld. En daaraan gelieerd is vanzelfsprekend de bereidheid ook naar andermans mening te luisteren.

 

 

Hooggevoelig betekent dat je zenuwstelsel gevoeliger is, je hebt meer fysieke en wereldse input. De maatschappij eist dat je dit verwelkomt, dat je het fysieke en wereldse versterkt en er volledig in opgaat. Zo niet, dan ben je afwijkend. Alleen, als je puur en alleen fysiek en materieel zou leven, botst dit met je ingeboren spirituele natuur. Dit is een conflict dat veel HSPs bewust of onbewust ervaren.

Het maatschappelijke mensbeeld is dat lichaam en materie leidend zijn, dat alles om ‘overleven’ draait, dat er vaste regels gelden voor elk mens; de mensheid wordt als eenheidsworst gezien. Veel HSPs proberen zich aan te passen aan dit materiële mensbeeld, zelfs al voelt het niet juist. Dat geeft een innerlijk conflict. Mensen zijn geen eenheidsworsten. Wat voor de ene mens juist is, is dit voor een ander niet. Je hooggevoeligheid dwingt je je eigen antwoorden te vinden. Wat is juist voor mij?

Daarnaast dwingt hooggevoeligheid je na te denken over je mensbeeld. Wat komt voor jou eerst, het geestelijke/spirituele of het lichamelijke/materiële? En leidt A tot B of andersom? De maatschappelijke en spirituele antwoorden staan haaks op elkaar. Een beetje van dit en een beetje van dat werkt niet, omdat het allebei complete denksystemen zijn. Zolang je geen keuze maakt over je visie en prioriteiten en daar volledig naar leeft, blijf je in een innerlijk conflict leven. 

Hooggevoeligheid maakt je gevoeliger voor dualiteit, hier bedoeld als het mentaal opsplitsen van mogelijkheden in twee opties en de ene als goed en de tweede als fout verklaren. De maatschappij schrijft vaak één optie voor als de enige juiste, maar die keuze hoeft dit voor jou niet juist te zijn. Sommige maatschappelijke opties zijn zelfs voor alle mensen nadelig en worden toch gepromoot. Als HSP kom je in een innerlijk conflict, of je nu wel of niet de maatschappelijke voorschriften volgt. Je voelt altijd de tegenstellingen en dit geeft stress en schuldgevoelens, die je gezondheid ondermijnen. Ook hier, dit innerlijke conflict blijft totdat je een definitieve keuze maakt over wat voor jou juist is, wat de maatschappij hier ook van vindt.

Hooggevoelige mensen hebben spiritueel gezien vaak voor een pittige weg gekozen, zichzelf met conflicten in de wereld te confronteren om hun mensbeeld en prioriteiten vast te stellen, de dualiteit te overstijgen. Definitief te bepalen wat hun innerlijke waarheid is en deze waarheid te volgen.

Iedereen spreekt over klimaat, maar wat is dat nu eigenlijk? Aan de basis ligt de wisselwerking tussen de zonne-energie en de aarde. De zon stuurt energie naar de aarde. Die energie wordt daar opgenomen of gereflecteerd. Energie vertaalt zich in licht en warmte. Verschillen in wisselwerking tussen zon en aarde geven klimaatverschillen, met name temperatuurverschillen.

De belangrijkste invloed is de omloopbaan, rotatie en ashelling van de aarde ten opzichte van de zon. Die varieert door de eeuwen heen, waarmee het klimaat verandert. Ook nu veranderen de polen. Zo is ooit de Sahara ontstaan. dit was eerst een groen gebied. Door de windstroming en zeestroming vanwege de draaiing van de aarde ontstaan ook warmte- en koudegebieden in de wereld.

Andere invloeden zijn vulkaanuitbarstingen die stof in de atmosfeer werpen en zonnestraling tegenhouden, dan wordt het een tijdje kouder. Als de zon meer energie afgeeft door zonnevlammen, wordt het warmer. Grote ijsvelden reflecteren licht en houden opwarming tegen. Kale woestijngrond wordt veel warmer dan begroeide bodems zoals weilanden of oerwouden. Zeewater warmt langzamer op dan grond. In de stad met veel steen is het warmer dan op het platteland met veel groen.

Wij als mens hebben alleen invloed door gebruik van landoppervlakte en door wat we in de lucht verspreiden. Hoe meer stenen steden we bouwen, hoe warmer het wordt. In Nederland is 15% van de grond bebouwd. Hoe meer groen, hoe koeler het wordt. Wetenschappers hebben berekend dat alle menselijke activiteiten samen ongeveer 0,5% invloed hebben op het klimaat. We hebben nu eenmaal weinig invloed op de polen of rotatie van de aarde of op vulkaanuitbarstingen.

CO2 is een van de vele deeltjes die warmte van de zon nabij de aarde een tijd kan vasthouden, voordat de warmte naar de atmosfeer verdwijnt. Bij de grond is het altijd warmer dan hoger in de lucht, De uitwisseling tussen de lage en hoge lagen wisselt. Als er twee keer zoveel CO2 op laag niveau zou blijven hangen, zou de temperatuur nabij het aardoppervlak met 1,2 graad Celsius stijgen. De vraag is, wat blijft wel/niet hangen en wat zijn eventuele verwarmende en verkoelende overige effecten. Daar hebben ze nog geen definitieve antwoorden op. De wetenschap maakt nu schattingen, maar niemand weet nog precies wat de uitwerking is. (bron KNMI - Hoe warmen broeikasgassen de aarde op?). 

Een van de vele effecten is dat CO2 werkt als meststof, via fotysynthes van de planten. (Bron: Fotosynthese - Wikipedia_Hoe meer CO2 het aardoppervlak bereikt, des te groener en dus koeler het wordt. Meer planten geeft namelijk meer verkoeling.  

Een ander aspect  in de klimaatdiscussie is dat CO2 niet eens te lokaliseren is. Op Nederlandse grond valt CO2 van China en vice versa. Dus hoe zinvol is het dan om hier CO2 te beperken, terwijl de grote spelers niet meedoen? . 

Er zijn dus meer dan genoeg vragen die moeten worden beantwoord. Maar dit stukje maakt wellicht duidelijk dat mensen  een zekere invloed hebben, maar we onze invloed ten eerste niet moeten overschatten en ons ten tweede moeten realiseren dat we een heleboel gewoonweg nog niet weten.

De wereld is een projectie van je eigen bewuste en onbewuste overtuigingen. Als je in liefde en vriendschap gelooft, kom je die tegen in je leven. Als je in haat en vijandschap gelooft, kom je die tegen in je leven. Dit geldt voor zowel je persoonlijke leven als voor het collectief.

We zijn geneigd om vanuit angsten en oordelen in vijanden te gaan geloven. En omdat we daarin geloven, verschijnt dat in onze wereld. Het is niet voor niets dat er regelmatig dictators of andere slechteriken opstaan. En hoe meer jij je druk maakt om die vijand, hoe vaker en sterker deze verschijnt. Je creëert je eigen werkelijkheid, bij vijanddenken een wereld van vijandschap.

Iedereen heeft een favoriete vijand, of het nu Poetin of Biden is, de overheid of de complotdenkers, de asielzoekers, de witte mannen of de woke mensen, rechtse of linkse mensen. Sommigen hebben er een heleboel. Die vijand staat altijd symbool voor het vijanddenken in je eigen geest. Als je je vreselijk bang bent of vreselijk boos bent op ze, toont dit slechts het vijanddenken in je geest. Het punt is, hoe drukker jij je maakt, hoe banger en hoe bozer je wordt, des te meer zullen er vijanden verschijnen in de wereld.

We hebben geleerd vijanden te bestrijden, wat het probleem alleen maar versterkt, omdat die vijanden in wezen onze  projecties of schaduwen zijn. Wat werkelijk helpt is alle vijandschap uit je  geest te bannen. Besluit te onderzoeken waar je bange en boze overtuigingen zitten en maak er liefdevolle en positieve overtuigingen van. Want ook die liefdevolle en positieve overtuigingen zullen zich dan mettertijd in de wereld tonen.

In het westen zijn we  gefocust op meer. Meer geld, meer spullen, meer entertainment, meer vakanties, meer status. Ook groter en beter kan je als meer vertalen: grotere huizen en auto’s, betere banen en computers. Ook als land willen we altijd maar meer: meer GDP, meer verdienen, meer consumeren, meer mensen, meer huizen, meer wegen en meer hebben dan andere landen.

Het onderliggende idee is dat meer materieel gezien beter is. De meeste mensen vragen zich niet eens af of het allemaal beter is. Soms pas als mensen ouder worden, realiseren ze zich dat bijvoorbeeld het grotere huis ook meer werk, meer onderhoud, meer geld en tijd kost. Dan gaan ze vaak pas afwegen wat werkelijk belangrijk is voor ze.

Meer willen betekent meestal meer inspanning. Je moet steeds meer tijd, geld en energie besteden aan alles waar  je meer van wilde. Je moet daardoor steeds meer. Meer willen houdt meer moeten in stand. Is dat beter?

Het is belangrijk deze afweging te maken. Als je steeds meer wilt materieel, heb je er steeds meer moeten voor over? Op welk punt slaat de schaal om voor jou?

Mensen zijn uitgerust met een innerlijk kompas; gevoelens. Eigenlijk is het eenvoudig, doe de dingen waar je je langdurig blij en gelukkig bij voelt. En in lastige situaties, volg  altijd je liefdevolle gevoelens in plaats van je negatieve gevoelens ej je emotionele reacties. Wat valkuilen bij het volgen van je innerlijke kompas zijn:.

We verwarren gevoelens met verlangens. Het gaat er niet om tijdelijk fysieke en materiële verlangens vervullen, want dan volgt na een high altijd weer een low. Als je dat bemerkt, weet je dat je meer je verlangens dan je gevoelens volgt. Dan zoek je vaak een uiterlijke manier om je innerlijk beter te voelen.

We verwarren gevoelens met emoties. Emoties zijn reacties op prikkels, hebben een sterk lichamelijke basis. Gevoelens komen vanuit wie je werkelijk bent. Emoties zijn acuut, heftig, maar snel voorbijgaand. Gevoelens blijven, ondanks de eventuele emoties die komen en gaan.

We verwarren natuurlijke gevoelens met aangeleerde gevoelens. Je gevoelens tonen je overtuigingen over jezelf, de anderen en de wereld. We zijn van nature liefdevolle, creatieve, open en nieuwsgierige wezens, maar leren dit af via een maatschappelijk aangeleerd negatief overtuigingenstelsel. Dit soort negatieve gevoelens horen niet bij je werkelijke aard.

We zien de bron van gevoelens als iets buiten ons, maar we zijn zelf de bron. Als een situatie in je leven onprettig is, verander dan eerst de onderliggende overtuigingen, anders verandert het niet of slechts tijdelijk. Een situatie verandert pas als er een innerlijke verandering aan vooraf gaat.

We verwarren oorzaak en gevolg. Bij nare gevoelens geven we een persoon of situatie de schuld. Schuld en angst zijn aangeleerd en geven en versterken je nare gevoelens. Het is niet de ander of de situatie die je iets aandoet, je doet jezelf iets aan met je angst en oordeel. Het laat alleen zien waar jouw aangeleerde overtuigingen zitten, dus in jezelf.

Je gevoel volgen, je innerlijke kompas volgen is daarom niet altijd makkelijk. Maar als je deze valkuilen herkent, kan je de kompasverstoringen geleidelijk wegnemen en steeds beter je gevoel, je innerlijk kompas, volgen.

In onze maatschappij overheersen de principes van goedkeuring en afkeuring. Deze zijn ontworpen om jou te sturen in een ‘maatschappelijk juiste richting’. Als je het goed doet, krijg je goedkeuring, zo niet, word je afgekeurd. Dit gebeurt al in de opvoeding als je piepklein bent.

Hoewel goedkeuring en afkeuring zijn bedoeld om je gedrag te veranderen, is het effect vaak dat een HSP zich in totaliteit voelt goedgekeurd of afgekeurd. Het wordt geïnterpreteerd als oordeel: ‘ik ben een goed of slecht mens, ik ben wel of niet liefde waard.’ Je kunt dit zien als denkfout, als misinterpretatie.

Omdat de afkeuring pijnlijk is en vaak harder binnenkomt dan goedkeuring, gaat het slechte het goede overheersen, gaat een HSP twijfelen aan zichzelf en aan alles wat hij doet. Als het gevoel van afkeuring overheerst, check je continu of mensen jou wel willen goedkeuren of afkeuren.

Je gaat zelf ook zo naar mensen kijken, wilt ze continu goedkeuren of afkeuren. Dit voelt alsof je jijzelf en de anderen nog steeds stoute kinderen zijn, die moeten worden beloond of gestraft. Daarmee ben je altijd jezelf en anderen aan het beperken in denken, voelen en in gedrag.

Die innerlijk kritische stem heeft alleen macht over jou als je hem als autorititeit blijft zien. Je kan je alleen afgekeurd voelen, als je die aangeleerde innerlijke stem gelooft. Dat geloof zorgt ook dat jouw afkeuring wordt weerspiegeld in de buitenwereld, want we leven in een reflectief universum. De afkeuring van de buitenwereld die volgt, laat je eigen innerlijke afkeuring zien, je geloof dat je niet oké bent..

Dus hoe vind je wat meer vrede?

Maak ten eerste verschil tussen afkeuring van gedrag en afkeuring van jou als persoon. Als je iets niet goed doet, betekent het niet dat jij als persoon slecht bent. En zie ook de relativiteit ervan, wat in de ene maatschappij oké is, wordt in een andere maatschappij afgekeurd.

Besef ten tweede dat als afkeuring van gedrag vervormd is tot veroordeling van een persoon, het een misinterpretatie van de opvoeding is, waarmee veel mensen zijn behept. Zeg tegen jezelf: ’Ach, ik ben mezelf of anderen aan het afkeuren en dat is nergens voor nodig, daar maak ik mezelf en anderen alleen maar ongelukkig mee. Ik kan mijn eigen gedrag zo nodig veranderen, zonder goedkeuring of afkeuring van mezelf als persoon, zonder boosheid of pijn. Andermans gedrag kan ik niet veranderen, maar wel zelf leren uit afkeuring te blijven. Want daarmee maak ik alleen maar mezelf en anderen ongelukkig.'

Als derde punt. Je hoeft gevoelens van afkeuring niet diepgaand te analyseren om ze kwijt te raken. Het risico bestaat dat je ze daarmee juist activeert. Het is genoeg om de denkfout in jezelf te corrigeren en dit voortdurend te doen als hij optreedt. Daarmee leer je je eigen geest te beheersen, in plaats van beheerst te worden door afkeurende gedachten uit het verleden.

Je geest creëert jouw hele wereld. Als jij in het goede gelooft, kom je het goede tegen. Als jij in het slechte gelooft, kom je het slechte tegen. Als jij denkt dat beiden bestaan, kom je ze allebei tegen. Als de wereld je niet bevalt, dien je je eigen geest te veranderen. Daarmee trekken de projecties in de buitenwereld zich terug.

We hebben geleerd onze projecties als echt te zien, de wereld als losstaand van onze geest. Als we slechte mensen of situaties zien in ons leven, gaan we daarom in gevecht met dat slechte, of ontvluchten het, of verstarren. Maar als je het niet in je eigen geest oplost, komt het terug, want het is projectie.

Als je een prettiger wereld wilt, besluit dan in het goede van de wereld te geloven, te focussen op het goede. Dan gaat de wereld die goedheid ook reflecteren. Hoe meer mensen dit besluiten, hoe sneller de wereld verandert.

Als je het slechte tegenkomt, ga het dan niet veroordelen, niet in jezelf, niet in de ander, niet in de situatie. Zie dat jij of anderen niet werkelijk slecht zijn, maar dat alleen geloven en daarnaar handelen. Zorg dat je niet opnieuw alleen het slechte wilt zien vanuit je angst en oordeel.

Probeer zaken te veranderen, door te wijzen op het feit dat alles uit de geest voortkomt. Dat we alleen ongelukkig zijn allemaal, omdat we niet meer geloven in het goede.

Ik hoor dat veel HSPs stoppen met nieuws kijken of kranten lezen, omdat het zo negatief is en het hen van streek maakt. Het nieuws is inderdaad vaak negatief (negatieve prikkels), het roept negatieve emoties op en dat moet je zien te verwerken, wat tijd en energie kost. Als het je teveel wordt, leidt het tot overprikkeling. Met een overprikkeld zenuwstelsel functioneer je minder goed. Nadeel van niet volgen is, dat je dan niet goed op de hoogte bent van voor jouw leven belangrijke zaken.

Als je nieuws kijkt of leest, realiseer je ten eerste dat sensatie (senses = zintuigen: veel prikkels) publiek trekt. Veel media maken hier bewust gebruik van, waardoor je als HSP overprikkeld kan raken. Ook worden gevaren en angsten benadrukt, in de selectie van nieuwsitems en in de items zelf. Dit kan stress geven, je wilt vechten, vluchten of verstarren maar kan nergens heen. Stress prikkelt je zenuwstelsel.

Realiseer je ook dat nieuws wordt gebracht door mensen met meningen die voortkomen uit hun achtergrond. Een westerling zal bijvoorbeeld anders over islamieten schrijven dan een islamiet zelf, zelfs al hebben ze elkaar nooit ontmoet. Die meningen worden gebracht als de waarheid. Mensen met een andere visie of levenswijze zijn dan vaak ook nog eens de slechteriken. Psychologisch gezien bestaat er niet één waarheid. Het leven is voor iedereen anders. Het risico is dat met dit soort nieuws oordelen worden opgeroepen of versterkt. Dit leidt tot polarisatie en stress.

Door je dit allemaal te realiseren, kan je als HSP tijdens het kijken of lezen meteen al overprikkeling en stress vermijden. Je laat je niet zo snel opjagen. Maar als je nieuws niet wilt zien of lezen, hoe kom je dan aan informatie die voor jouw persoonlijke leven belangrijk is? Het is namelijk handig als je bijvoorbeeld weet dat gas of boodschappen duurder worden, je pensioen verandert, er in jouw omgeving windmolens of AOC’s komen, de overheid nieuwe regels oplegt of subsidies verstrekt, etc.

Kies daarom een aantal nieuwsgebieden die jou direct aangaan en volg websites die hier dieper op ingaan. Niet alleen websites van overheden, maar ook van allerlei kenners die liefst zo nuchter mogelijk de feiten weergeven. Zet die in een favorietenlijstje, al of niet met meldingen van nieuwe informatie. Kijk er af en toe naar, niet voortdurend. Eens in de maand is meestal voldoende, het urgente nieuws krijg je meestal toch wel te horen. Door selectief te zijn en het nieuws te doseren, voorkom je een hoop stress en overprikkeling.

Met elke gedachte, emotie of daad voed jij de wereld, zowel persoonlijk als collectief. Alles wat bestaat is namelijk onderling verbonden.

Als jij in je hoofd veel ruzie maakt, in je fantasie wilt winnen of verliezen van iemand, voed je oorlogsenergie. Die oorlogsenergie kan door het collectief gebruikt worden om oorlog te voeren. Zo draag je elke dag bij aan de oorlog in de wereld. Vaak doen we dit ‘onbewust’. We zijn er in getraind om in winnen en verliezen te denken, in aanval en verdediging, we beseffen niet meer dat we daarmee de oorlogen voeden.

Het goede nieuws is. Als jij in je hoofd vredige en positieve gedachten koestert, voed je de vredesenergie. Die vredesenergie kan collectief gebruikt worden om een vrediger wereld te creëren. Zo draag je elke dag bij aan een betere wereld. Dit kan je bewust leren doen. Je kan jezelf trainen om te denken in gelijkheid en eenheid, de ander te zien als deel van jou, te weten dat een aanval op de ander ook meteen een aanval op jezelf is.

Neem jezelf niet kwalijk dat je in strijd en concurrentie hebt leren denken. Besluit alleen hierbij dat je dat gaat veranderen, elke dag bewust vredige en liefdevoller gedachten gaat koesteren. Daarmee bereik je dat al die heftige negatieve emoties verdwijnen en positieve gevoelens gaan floreren.

Ik las een berichtje over het Groningse studentenleven. Ze zorgen voor ruimtes waar mensen tijdelijk de vele prikkels kunnen ontlopen. Weer bij kunnen komen, van bijvoorbeeld het feesten, om daarna weer verder te feesten.

Hoewel ik het toejuich dat er aandacht is prikkelgevoeligheid, stoort het me dat de grote hoeveelheid prikkels normaal wordt gevonden. Het feesten moet vooral doorgaan. Als je er moeite mee hebt, mag je even bijkomen, maar daarna moet je eigenlijk weer door, anders ben je een watje.

Hetzelfde geldt voor prikkels van alle schermpjes, televisie, gsm. Het schermgebruik is gigantisch toegenomen en wordt alleen maar meer. Je ogen worden voortdurend belast met lichtflitsjes. Alles wordt digitaal. Haast niemand vindt dat de maatschappij daarin een stap te ver gaat. Het wordt aan de individuen overgelaten. Als je last hebt van die prikkels, moet je zelf maar minderen. Hoe dan? Op school niet meer naar schermpjes kijken dan? Niet meer op social media gaan, waar al je vrienden zitten? Dat is zeker voor jongeren geen optie, dan vallen ze buiten de boot. Dus sociaal gezien is nee zeggen lastig.

Realiseer je dat de maatschappelijke ontwikkeling een woeste stroomversnelling is waarin je gevangen kan raken. Je komt nooit meer aan de kant, je raakt continu geprikkeld. Dat niet alleen, die prikkels werken ook nog eens verslavend, dus ‘iets in jou’ wil ook meedoen.

Een belangrijk punt is, dat je via prikkels alleen maar aan het reageren bent op de buitenwereld. De buitenwereld gaat jou beheersen. Je wordt continu bezig gehouden. Je raakt je ware zelf, je rust, je creativiteit kwijt. Je gaat daardoor ook steeds heftiger, steeds gestrester reageren.

Het is tijd dat we gaan nadenken of we wel zo’n maatschappij willen, waar mensen continu geprikkeld worden en alleen nog maar gestrest reageren. Digitalisering heeft goede kanten, mits we zorgen dat deze ons niet gaat overheersen en het  onze ware natuur gaat overschaduwen.

Alle problemen in de wereld zijn terug te voeren op gebrek aan liefde. Of je nu ongezond eet, overwerkt raakt, ruzie maakt met mensen, oorlogen ondersteunt of de aarde vervuilt. Allemaal gebrek aan liefde: aan zelfliefde, aan naastenliefde of aan liefde voor de natuur.

We leven in een wereld die gekenmerkt wordt door gebrek aan liefde, een wereld die het liefdeloze goedpraat, normaliseert en promoot via scholen en media. Die ons zelfs leert te genieten van het liefdeloze in entertainment.

Spiritueel gezien ben je een liefdevol wezen, dat compleet vergeten is wie hij werkelijk is. Daarom doen we ook zulke liefdeloze dingen. Het doel is terug te keren naar je ware, liefdevolle natuur. Dat kan alleen als je het liefdeloze eerst leert herkennen in alle variatie en vervolgens besluit daar niet meer aan mee te doen.

Als je besluit het anders te doen, kom je tot de ontdekking dat veel liefdeloze zaken bijna normaal zijn geworden in je denken, voelen en doen. Het is de bekende ui met vele lagen die je af moet pellen. Hoe meer je bij de kern komt, des te prettiger jij jezelf zal voelen. Uiteindelijk, als we dit allemaal doen, kan een liefdevolle wereld ontstaan.

We zijn allemaal getraind in negatieve gedachten. Dat de wereld gevaarlijk is. Dat mensen zondaars zijn. Dat je slachtoffer kan worden van ziekte, pech of geweld. Dat je alles alleen moet doen. Dat je gestraft of uitgesloten kan worden als je anders leeft dan andere mensen.

Die aangeleerde gedachten vormen samen je innerlijke commentaarstem, die je voortdurend instructies geeft over hoe jij moet denken en leven en je regelmatig bestraffend toespreekt. Ze vormen samen je oordelen, oordelen op jezelf, oordelen op andere mensen, oordelen op dingen er zijn of op dingen die gebeuren. De commentaarstem vindt dat wat er gebeurt niet hoort te gebeuren, dus maakt altijd ruzie met de realiteit.

Het zijn al die oordelen die zorgen dat jij je ongelukkig voelt, die zorgen voor geestelijk lijden. Niet mensen of dingen maken je ongelukkig, maar je oordelen op mensen of dingen. Als jij je ongelukkig voelt, hoef je eigenlijk alleen maar je oordeel te verwijderen. En omdat oordeel in je eigen geest huist, heb jij daar macht over. De wereld kan je niet ongelukkig maken, alleen je eigen oordeel kan je ongelukkig maken.

Dit is niet hoe we het hebben geleerd, dus als je hierin oefent, zal je commentaarstem meteen protesteren en alle aangeleerde gedachten afvuren. Het wil zorgen dat je daarin blijft geloven. Maar daar moet je doorheen. Het loslaten van oordelen is uiteindelijk de enige weg naar een vredig en liefdevol bestaan.  

Negatieve gedachten zijn aangeleerd, worden versterkt door regelmatig herhalen. Ze ondermijnen je plezier alleen als je deze gedachten gelooft, als je ze serieus neemt. Daar zit ook de kern van de aanpak als je je ongelukkig voelt erdoor.

Let vooral op negatieve gedachten die je regelmatig hebt, die regelmatig getriggerd worden in allerlei situaties, bijvoorbeeld ‘ik doe dingen verkeerd’ of ‘ze mogen me niet’. Zo’n negatieve gedachte raakt meteen met emotie beladen als je ze serieus neemt. Dan voelt het kind in jou zich schuldig en gaat innerlijk in de verdediging.

In wezen start je innerlijk een emotionele dialoog met jezelf, splits je je eigen geest in een ‘ikzelf en de ander’. Vaak herhaal je zo patronen uit je verleden en door de herhaling maak je de emotionele herinneringen ook steeds weer actueel, haal je het verleden naar het heden.

Je kan op zo’n moment tegen jezelf te zeggen: ‘ah, ik heb een negatieve gedachte die ik zo serieus neem dat ik er van streek van raak’. Je neemt zo meteen al wat emotionele afstand omdat je vanuit de emotionele kindpositie naar een observerende houding overstapt.

Vraag je dan af: ‘wil ik eigenlijk wel mezelf van streek maken door zo’n negatieve gedachte te koesteren ?’ en antwoord vervolgens ‘Nee.’ Daarmee maak je jezelf de baas over je gedachten, in plaats van dat zij jou de baas worden. Want je bent in werkelijkheid niet overgeleverd aan je eigen hoofd.

Train jezelf in betere positieve gedachten, bijvoorbeeld door regelmatig spirituele literatuur te lezen en deze gedachten te integreren in je dagelijkse leven, bijvoorbeeld: ‘wat ik denk en voel is een bewuste keuze en ik kies nu voor positieve gedachten en gevoelens’. Merk hoe de positieve gedachten een positieve emotionele reactie in jou oproepen, plus je meteen heel anders doen reageren en handelen. 

Mensen zeggen vaak in iets te geloven en doen dan dingen die daarmee in strijd zijn. In de volksmond heet dit hypocriet, maar vaak laat dit onbewuste patronen zien.

In het algemeen wordt ons zelfbeeld bepaald door onze bewuste overtuigingen. We vinden daar ook altijd bewijs voor en sluiten dingen uit die ons iets anders vertellen. Onze overtuiging is onze waarheid geworden.

We raken ook sterk met onze overtuigingen geïdentificeerd. Als iemand jouw overtuigingen bekritiseert, voelt dat als een persoonlijke aanval. Daarmee ben je kwetsbaar en je raakt snel gekwetst.

Daar komt bij dat we niet zozeer bestuurd worden door onze bewuste overtuigingen, maar vaak door onze onbewuste overtuigingen. Daar hebben we in het algemeen geen of weinig vat op. Je zegt A te willen, maar doet B.

Als mensen je wijzen op zo’n discrepantie tussen je bewuste overtuigingen en dat wat je werkelijk doet, dan voel je je kwetsbaar en gekwetst. Want ergens weet je dat het niet klopt, maar toegeven is toegeven dat je geen beheersing hebt over jezelf, dat je onbewust reageert.

Veel mensen die gewezen worden op hypocriet gedrag worden boos, gaan in de verdediging. Hun bewuste identiteit wordt namelijk ondermijnd. Ze gaan liever in de ontkenning dan dat ze toegeven dat het onbewuste hun integriteit beïnvloedt op het gebied hun zelf gecreëerde waarheid. Daarmee maken ze de problemen voor zichzelf (en anderen) groter.

Het enige wat je kan doen als je jezelf op hypocriet gedrag betrapt, eerlijk zijn en naar je onbewuste overtuigingen kijken. En als je een ander op hypocriet gedrag betrapt, kan je in plaats van ze uit te schelden eens vragen waarom ze A zeggen maar B doen, welke onbewuste patronen hieraan ten grondslag liggen. Niet altijd is het 'expres', soms  onbewust. Uiteindelijk gaat het altijd over bewustwording, of je het nu leuk vindt of niet.

Mensen willen vaak per se consensus bereiken, omdat eenstemmigheid zekerheid geeft. Het is  voor mensen lastig dat je dingen niet 100% zeker weet. In groepsverband is het lastiger om afspraken te maken als er geen consensus is. Dan zou je moeten werken met meerdere opties of voorbehouden. Als mensen per se consensus willen maar die niet vinden, wordt een besluit of richting soms geforceerd, wat kan leiden tot polarisatie.

Politiek en wetenschap laten in het groot zien wat er in het klein ook gebeurt. In de politiek proberen mensen consensus te bereiken via polderen of meerderheden, net als in gezinnen. In de wetenschap kunnen meerdere visies naast elkaar bestaan, maar voor het publiek wordt één visie naar buiten gebracht als de waarheid. Vervolgens wordt iedereen geacht hierin te volgen en het nooit meer ter discussie te stellen.

Gevolg kan zijn dat andere opties ten onrechte worden uitgesloten, ‘want’ we waren het toch eens geworden? Erop terugkomen is lastiger, ‘want’ dat is nu eenmaal ons beleid, ‘want’ dat zijn onze afspraken. Denk bijvoorbeeld aan consensus die is bereikt bij slechts 51% meerderheid, dan kan in wezen 49% zijn stem verliezen.

De politiek koos pro EU, ondanks vele tegenstemmen, de nadelen ervan worden zelden onderzocht of worden als vervelend beoordeeld. Wetenschappelijk kozen ze zoönose en niet lableak als bron van covid, ondanks verschillende  visie. De consensus bepaalt waar we politiek en wetenschappelijk geld aan besteden, wat we wel of niet onderzoeken. De rest valt dan vaak bijna automatisch af en leidt dan vaak tot polarisatie.

Beter zou zijn een bepaalde richting te kiezen, maar tegelijk de overige opties open te houden of nader te onderzoeken. Want waarom zou je niet kunnen zeggen: EU lidmaatschap lijkt nu voordelen te hebben, maar laten we ook de nadelen  in de gaten houden bij elke politieke beslissing op dit terrein. Of de zoönose theorie lijkt nu het beste te kloppen, maar laten we tevens de lableak theorie nader onderzoeken.

Mensen kunnen best met dit soort ‘onzekerheid’ leven. We weten allemaal best dat 100% zekerheid niet bestaat, dat elke keuze voor- en nadelen kent, dat iets wat nu goed lijkt volgend jaar niet goed meer hoeft te zijn. Laten we daar dan gelijk rekening mee houden, in plaats van teveel in één richting te bewegen en te eenzijdig geïnformeerd te worden.

Een van de grootste ziekmakers in onze voeding is suiker. Het geeft klachten als hogere stressniveaus, stemmingswisselingen, slechte nachtrust, darmklachten, huidklachten, spier- en gewrichtsklachten en op den duur ook diabetes, hart- en vaatziekten en depressies, om er zo maar een paar te noemen.

Zeker HSPs zullen met hun gevoeligheid rekening moeten houden met gebruik van suikers. Want in wezen vergroot je met suikers je gevoeligheid in negatieve zin. Je raakt op korte termijn overprikkeld, overmatig emotioneel, kan mentaal niet meer goed functioneren en op lange termijn word je ziek.

Omdat suiker erg verslavend is, je eerst in energie en emoties een oppepper geeft, maar vervolgens een fikse dip, is het moeilijk er van af te komen. Je lichaam en geest schreeuwen erom. Ook is het maatschappelijk gebruikelijk om altijd maar weer suikers te serveren. Bij de koffie een koekje, als je gezellig uitgaat een ijsje of een glas limonade.

Het gaat trouwens niet alleen om snoep. Koolhydraten worden ook omgezet in suikers. Denk aan aardappels, rijst, brood, pasta’s. Ook die producten horen bij ons dagelijkse voedingspatroon. Daarnaast zijn veel suikers en koolhydraten verborgen of toegevoegd aan allerlei producten.

Begin als HSP eerst eens met snoepgoed te vervangen door producten waar geen of weinig suikers zitten. Je zult merken dat je je na een paar weken veel beter gaat voelen. Je slaapt beter, hebt minder darmklachten, bent emotioneel evenwichtiger. Er zijn genoeg gezonde alternatieven. Als je bijvoorbeeld zoekt onder keto of koolhydraatarm vind je die gemakkelijk.

Hoewel het niet makkelijk is om van al die suikers af te komen, is een rustiger en gelukkiger dagelijks leven je beloning.

Veel mensen zijn momenteel boos en negatief. En ze zijn ook weer boos en negatief over boze en negatieve mensen. Daarmee zitten ze in precies die lagere energetische frequentie als waar ze een hekel aan zeggen te hebben. Ook het willen verbieden van boze of negatieve uitingen wordt gedaan vanuit datzelfde lage energetische niveau. Je gaat in gevecht, maar problemen en frustraties worden nooit en te nimmer opgelost op hetzelfde energetisch niveau. Integendeel, het zal de boosheid, negativiteit, de problemen en de frustraties versterken.

Zorg eerst dat je jouw energetische frequentie verhoogt. Want daarmee verander jij je ervaringen, verander je de manier waarop je met dit soort boze en negatieve energieën omgaat, kortom, je verandert jezelf. Als jij dit als individu doet, ben je niet alleen een voorbeeld voor anderen, je verandert ook het collectieve veld, je maakt deze hogere frequenties breder beschikbaar.

Als praktisch voorbeeld boosheid en negativiteit in het nieuws en in social mediade politiek. Stop met je druk maken erover en je ‘missie’ om die mensen te willen veranderen door ze aan te vallen of slecht te verklaren. Besteed liever aandacht aan zaken met een hogere frequentie, ga bijvoorbeeld meer tijd besteden aan creativiteit en gezellige contacten of projecten die de wereld een stukje beter maken. Je wordt in die hogere frequentie minder vatbaar voor boze en negatieve energie op nieuws en social media; je nare emotionele reacties nemen af. Je gaat oplossingen zien, namelijk, precies dat wat je zelf doet. Je frequentie verhogen in plaats van zelf voor boosheid en negativiteit te kiezen.

We hebben vanuit onze opvoeding vaak meegekregen dat het goed is ergens tegen te zijn, goed is tegen gevaren, onrecht, boosheid en negativiteit te vechten. We beseffen niet dat we hiermee precies dat versterken wat we niet willen. Energetisch is het veel beter om dat lage niveau energetisch te overstijgen, door een meer positieve en vredige levenshouding aan te nemen. Kortom, door de energetische frequenties te verhogen op zowel persoonlijk als maatschappelijk en politiek niveau.

Onlangs publiceerde een anonieme twitteraarster die zichzelf Plasgeitenbreier noemt een vreselijk bericht. Ze toonde op Twitter de inhoud van een app-gesprek, waarin telefoonnummers van ministers waren genoemd. Het was niet bekend of dat bericht authentiek was of geknipt en geplakt. 

Maar bijna alle ministers en een aantal kranten verspreidden vervolgens dit anonieme, niet geverifieerde bericht, gepaard gaande met zeer verontwaardigde teksten. De democratie is in gevaar! 

Dit laat ten eerste zien dat mensen, ook ministers en journalisten, informatie verspreiden zonder de bron of de juistheid van de informatie te checken.

Inmiddels zijn checks aan de gang en is het bericht waarschijnlijk fake news. Als dit klopt, laat dit zien dat wij mensen, ook ministers en journalisten, gevoelig zijn voor nepnieuws. Zeker als dat nepnieuws in ons straatje past.

En degene die fake news verspreidt heeft er altijd belang bij dat het wordt geloofd. Zelfs als het ontzenuwd wordt, heeft het bepaalde mensen toch zwart gemaakt en zijn er altijd genoeg mensen die het blijven geloven, omdat ze de verificatie niet lezen.

In een tijd waarin we met een overvloed aan informatie van doen hebben, is het belangrijk dat je je van deze menselijke valkuilen bewust wordt. 

In onze tijd is men zo gefocust op details en specialismen, dat men de samenhangen uit het oog verliest of zaken te eenzijdig bekijkt. Dit leidt tot ingrepen in de wereld, waarvan de gevolgen niet goed worden overzien. Als je aan één draadje trekt in de stof, verandert het gehele weefsel. Als je één draadje verwijdert uit de stof, wordt het totale weefsel zwakker. Het zou mooi zijn als we weer meer in samenhangen gingen denken. Dat maakt oplossingen vinden lastiger, maar voorkomt veel ellende.

Op dit moment wil Nederland 28 miljard investeren om de temperatuur van de aarde in 2050 met 0,000036 graad Celsius te verlagen door de CO2-uitstoot te verminderen. Dat is het draadje waaraan wordt getrokken. We zien nu al, dat het gehele weefsel drastisch verandert. Het land gaat grotendeels op slot. Dit terwijl landen zoals China hun CO2 uitstoot juist verhogen.

Men legt het probleem nu vooral bij de veeteeltsector, een nieuw draadje waaraan getrokken wordt. Veeteelt is echter verbonden met sectoren en beroepen zoals kwaliteitscontrole, technische ontwikkeling, transport, export, kwaliteitscontrole, douane. Die krijgen ook minder werk, want alles is een weefsel.

Niet alleen neemt onze landelijke productie van vlees, melk- en yoghurt, leer en diervoeding af. Vee levert ook de basisproducten voor meststoffen, geneesmiddelen, supplementen, bewerkte voeding, verf en lijm (gelatine). Dus in bijna alle sectoren kan je een vermindering zien, of ze gaan het weer importeren, waardoor onze handelsbalans verandert.

Wat ik jammer vind in de huidige politiek, dat de samenhangen zo weinig in ogenschouw worden genomen. Het maatschappelijke weefsel wordt aangepast, mogelijk ook verzwakt.  Wat er te doen is, is weer leren naar de samenhangen te kijken en niet te woest aan allerlei draadjes gaan trekken.  

We leren collectief te leven vanuit het goed-slecht spelletje. Ik ben goed, jij bent slecht, daarom mag ik lelijk tegen je doen. Dat komt meestal van beide kanten. Want als jij lelijk doet, ben jij slecht en ik goed en mag ik weer lelijk doen tegen jou. Dit stopt pas, als je besluit het spel niet meer mee te spelen.

Ons hoofd zit vol met angstige en oordelende gedachten, die zich meestal rond het idee goed en slecht verzamelen. Zo zijn we getraind. Het probleem is niet zozeer die gedachten zelf, maar je geloof in die gedachten. Als je ervoor kiest ze te geloven, kom je in het spel terecht, met alle emoties en ellende. Als je ervoor kiest ze niet te geloven, stap je uit het spel, is er vrede en rust.

Let eens op je gedachten, als je nadenkt over wat mensen doen. Verdeel je de mensen in de goeden en de slechten? Dat lijkt misschien veilig, totdat je beseft dat bijna iedereen dit doet. Jij wordt zelf ook door andere mensen in het vakje goed of slecht geplaatst. Dat voelt waarschijnlijk al minder veilig. Het punt is, alle onveiligheid in de wereld voortkomt voort uit dit goed en slecht spel.

Je handelt vanuit wat je gelooft. Als je gelooft in goed en slecht, leef je voortdurend in strijd. Als je jouw geloof in goed en slecht met een korrel zout neemt, als een aangeleerd spelletje, verliest het zijn macht over jou. 

Mensen zijn fysiek gezien een diersoort. Dieren blijven in leven door dieren en planten te eten. Op hoger niveau is niet alleen de mens, maar ook een dier of plant bewust leven. Fysiek gezien zitten we in een wereld van eten en gegeten worden.

De meeste mensen vinden deze kant van het bestaan niet prettig. Ontkenning is dan een handig mechanisme. Sommigen vinden dat dieren niet bewust zijn, dus die mag je dan wel eten zonder schuldgevoel. Sommigen vinden dat planten niet bewust zijn, dus die mag je dan wel eten zonder schuldgevoel. Er zijn zelfs mensen die proberen van de lucht te leven, al is dat voor de meesten ondoenlijk.

Acceptatie en respect is waar het om gaat. Accepteer dat je levens neemt om in leven te blijven. Er zijn echter grote verschillen met hoe wij en hoe de natuur met dit overleven omgaan. Wij zijn de enige dieren die vaak meer nemen dan nodig en voeding verspillen. Dit betekent dat het respect voor het leven is verdwenen.

Als je eet, of het nu een dier of plant is, is er een bewust wezen dat jou iets heel bijzonders geeft, namelijk zijn leven en zijn levenskracht. Oude volken erkenden dit, wij zijn tegenwoordig  onze verbinding met de natuur en ook met onze eigen natuur kwijtgeraakt. 

Accepteer dat je nu eenmaal levende dieren en levende planten dient te eten om te leven.  Zo is het op aarde nu georganiseerd. Toon deze dieren en planten het grootst mogelijke respect voor hun gift aan jou. 

Verandert het klimaat? Ja, want het klimaat verandert altijd, al miljoenen jaren. Er zijn altijd ijstijden en tropische perioden geweest. Zijn wij de oorzaak ervan? We zijn slechts één van de honderden factoren die het klimaat bepalen.  Kunnen wij het klimaat veranderen? Juist vanwege die vele invloeden is onze invloed beperkt.

Vraag is ook waar streef je naar? Moet het klimaat worden zoals het vorige eeuw was en zo ja, waarom? We steken veel energie in dingen terugdraaien omdat we onszelf als oorzaak van de opwarming zien, vanuit schuldgevoel. Nadenken over de bijdrage van de mens is prima, maar bén je als mens wel hét probleem? Daarnaast lijkt onze klimaatkennis onvoldoende. Zelfs wetenschappelijk berekende voorspellingen komen niet uit. Op welke berekeningen moeten we dan ons beleid baseren?

Historisch gezien pasten wij mensen zich aan klimaatveranderingen aan. Bij langdurige verhoging of verlaging in temperatuur of CO2 of zeespiegel, gingen we onze manier van beschutten wijzigen, ander voedsel verbouwen en desnoods verhuizen. Waarom doen we dit nu niet?

We zijn zo bang voor klimaatverandering, dat we ons hele leven op de kop zetten om die verandering tegen te gaan, echter zonder garantie op succes. We zijn als mens onbetekenend in het geheel, al voelen we ons vaak de heerser van natuur en klimaat, alsof die aan ons gehoorzamen. Ook toen er geen mensen op aarde waren, was er klimaat, dus enige bescheidenheid is op zijn plaats.

Beter is onze energie, tijd en geld in aanpassing te steken als prioriteit. En daarnaast kan je kijken waar je als mens in negatieve zin bijdraagt en daar wat aan doen.

Als klimaatsverandering de enige prioriteit is en we niets doen aan aanpassing áán het veranderende klimaat, loopt het uit op een fiasco. Dan zijn we onvoldoende aangepast aan de nieuwe tijd. 

We proberen onze wereld steeds meer te besturen via Artificiële Intelligentie (AI) en wetenschappelijke modellen. Mensen hebben snel een blind vertrouwen in wat deze hen zeggen, maar is dat gerechtvaardigd? Hoe ga je als ‘gewoon mens’ met deze informatie om?

ChatGPT is een AI programma wat voor iedereen beschikbaar is nu. Ze hebben bergen informatie in deze computer gevoerd en daardoor kan hij op bijna alle vragen antwoord geven. Wat het lastig maakt, dat er altijd tegenstrijdige informatie beschikbaar is in de wereld. Dus AI kan dan in het beste geval zeggen, de ene vindt dit, de ander vindt dat. Als slechts een deel van de informatie wordt ingevoerd, geeft hij geen juiste antwoorden meer. Als er verkeerde of gekleurde informatie wordt ingevoerd, geeft hij verkeerde of gekleurde informatie terug. En wie gaat dan controleren welke bronnen AI heeft meegenomen of gemist, hoe hij informatiebronnen combineert? Niet alle informatie in de wereld is vastgelegd en als het wel zo is, is het zoveel dat je het niet allemaal ingevoerd krijgt. Dit betekent dat als je aanneemt dat AI een juist antwoord geeft, je helemaal fout kan zitten. Je kan AI het beste als een mens met bepaalde meningen of basis van bepaalde informatie zien, niet als een bron van de waarheid. 

Bij wetenschappelijke modellen voeren ze een verzameling factoren van invloed in, een aantal stellingen, waarmee ze de toekomstige gebeurtenissen proberen te voorspellen. Als je er cijfers instopt, rekent de computer dit door via deze stellingen en komt er een voorspelling uit. Die gegevens kunnen feiten zijn, maar ook mogelijke cijfers (aannames) als ze scenario’s (worst case, best case) willen doorrekenen. Je ziet al dat het op meerdere punten mis kan gaan, de stellingen kunnen onjuist, onvolledig of gekleurd zijn, de ingevoerde gegevens ook. Men kan naar believen een scenario kiezen, beste of slechtste. Dit betekent dat als je aanneemt dat het model het juiste antwoord geeft, je helemaal fout kan zitten. De modellen weerspiegelen net als AI een bepaalde mening of basis van bepaalde informatie en niet de waarheid. Actuele gegevens blijken regelmatig niet te kloppen met wat het model aangaf. Je kan het model dan  corrigeren, maar mensen zijn niet in staat een 100% kloppend beeld van de toekomst te geven, omdat de werkelijkheid zowel te veelomvattend als veranderlijk is.

In onze wereld is de grote valkuil dat we denken dat veel kennis gaat leiden tot de ultieme waarheid, gebaseerd op determinisme (als je alle regels weet, weet je hoe de wereld zal zijn). Dat is zelfs met alle techniek een onmogelijke opgave. We zullen als mens met onzekerheid moeten leven, al is dat angstwekkend en proberen we dit met AI en modellen hardnekkig tegen te gaan. Als je denkt dat AI en modellen je zekerheid geven, geloof je eigenlijk in een illusie.

Praktisch, zie AI en modellen als mogelijkheden en meningen, niet als de ultieme waarheid. Gebruik gewoon je eigen gezonde verstand.

Op het moment dat je anderen oordeelt, verbind je jezelf in negatieve zin met die persoon. Die persoon lijkt dan al die negatieve emoties op te roepen, wat betekent dat jij je emotionele geluk afhankelijk maakt van die persoon, van wat hij wel of niet doet. Daarmee geef je je innerlijke vrijheid op.

Vaak vinden we een zekere rechtvaardiging voor ons oordeel, die persoon is heel erg fout en jij hebt daarin helemaal gelijk. Hiermee roep je een reeks van negatieve emoties in jezelf op. Je hebt besloten ongelukkig te zijn vanwege die ander, hebt die ander macht over jezelf gegeven. Je hebt je innerlijke vrede opgegeven.

Wat je beter kan doen is je oordelen loslaten, waarmee je de negatieve verbinding loslaat en jezelf emotioneel vrij maakt. Vergeving is niet zoals we vaak denken alle onrecht maar toestaan. Vergeving is je oordeel loslaten, maar niet je gezonde verstand.

Als iemand je onprettig behandelt, kan je hier zonder oordeel over praten of als het niets opheldert weggaan, dat is gezond verstand. Maar als je je oordeel vasthoudt, houdt dit oordeel jou in een naar gesprek  vast en zelfs als je weggaat ben je hiermee emotioneel gebonden en gevangen, dan ben je onvrij.