Renée Merkestijn

Manipulatie en controle kunnen zich uiten in subtiel of minder subtiel passief-agressief gedrag. Doel van mensen die hier gebruik van maken, vaak narcistische types, is zichzelf te verheffen door jou naar beneden te drukken. Maar zodanig dat je je uiteindelijk aan hun grillen aanpast, waarna het psychologische machtsspel steeds heviger wordt gespeeld. Het gaat van kwaad tot erger.

Als HSP merk je manipulaties gevoelsmatig wel op, maar bent in het begin geneigd te denken dat het ‘aan jou ligt’, dat het ‘anders is bedoeld’ of je praat het goed met ‘hij zit slecht in zijn vel’. Je krijgt wellicht de neiging extra vriendelijk te doen om het gesprek in goede banen te leiden. Maar na een tijdje merk je, dat die persoon je elke keer weer in dit soort nare situaties trekt.

* Denk aan suggestieve opmerkingen over je uiterlijk, woorden of gedrag, vaak met quasi goede bedoelingen. “Ik denk dat mensen je niet begrijpen als jij het op die manier zegt.”

* Of ze geven complimentjes met een twist. “Mooie vaas, jammer dat hij niet zo bij de rest van het huis past.”

* Het kan ook dat ze iets wat je zei of deed verkeerd opvatten of dingen gaan invullen, vaak vanuit hun eigen gevoel van kwetsbaarheid. “Waarom zeg je dat je niet van wandelen houdt, bedoel je soms dat je het vervelend vindt dat ik van wandelen houd?”

Die suggesties zijn verwarrend, want wat moet je dan antwoorden? Moet je dan zeggen dat mensen jou inderdaad niet begrijpen? Moet je dan zeggen dat je vaas inderdaad niet bij je interieur past? Moet je dan zeggen dat je hem inderdaad een rare vindt dat hij wandelt? In wezen geeft dit al aan wat zo iemand bij je doet, hij wilt jou neerhalen en wilt dat jij jezelf neerhaalt. Als je vaker met zo’n persoon te maken hebt, voel je je elke keer weer gefrustreerd, alsof je steeds op je hoede moet zijn.

Zeker HSP’s kunnen in een sussende of verdedigende houding komen, maar dan ga je in het spel mee. Accepteer dit  negatieve gedrag nooit. En ja, het doet pijn als ze je manier van praten afkeuren, je vaas afkeuren of je van invullen beschuldigen. Dat is precies hun bedoeling. Ze willen graag dat je hapt, waarop ze nog veel meer opmerkingen over je heen storten met allerlei argumenten. Nog meer opmerkingen die je rot doen voelen, in de war brengen en aan jezelf doen twijfelen. Vaak doen ze na zo’n nare situatie een tijdje extra vriendelijk, om vervolgens onverwachts weer een uitval te doen.

Het beste is kort antwoorden en het gesuggereerde niet te accepteren, maar tevens te zorgen dat je niet met hen in discussie gaat. Zeg bijvoorbeeld simpelweg “Jammer dat je dat denkt of vindt” of “Nee dat bedoelde ik niet.” En als die persoon volhoudt dat je dat wel degelijk bedoelde “Jammer dat je dat denkt of vindt.” En loop weg als ze willen doorgaan. Dan zullen ze je vast en zeker iets onvriendelijks toevoegen, maar als je doorgaat, doen ze het weer op een verborgen manier.

Als je merkt dat iemand vaker op deze manier met je omgaat, kan je beter afstand nemen. Je bent te waardevol om je zo te laten behandelen. Als je erin mee bent gegaan, daar van baalt, probeer dan zeker niet vanuit je pijn begrip te krijgen van die persoon, want dat krijg je niet. Laat het gaan. Negeer het, trek je schouders op, wees blij dat je het doorhebt en daar je energie niet meer aan gaat verspillen.