Renée Merkestijn

Iedereen spreekt over klimaat, maar wat is dat nu eigenlijk? Aan de basis ligt de wisselwerking tussen de zonne-energie en de aarde. De zon stuurt energie naar de aarde. Die energie wordt daar opgenomen of gereflecteerd. Energie vertaalt zich in licht en warmte. Verschillen in wisselwerking tussen zon en aarde geven klimaatverschillen, met name temperatuurverschillen.

De belangrijkste invloed is de omloopbaan, rotatie en ashelling van de aarde ten opzichte van de zon. Die varieert door de eeuwen heen, waarmee het klimaat verandert. Ook nu veranderen de polen. Zo is ooit de Sahara ontstaan. dit was eerst een groen gebied. Door de windstroming en zeestroming vanwege de draaiing van de aarde ontstaan ook warmte- en koudegebieden in de wereld.

Andere invloeden zijn vulkaanuitbarstingen die stof in de atmosfeer werpen en zonnestraling tegenhouden, dan wordt het een tijdje kouder. Als de zon meer energie afgeeft door zonnevlammen, wordt het warmer. Grote ijsvelden reflecteren licht en houden opwarming tegen. Kale woestijngrond wordt veel warmer dan begroeide bodems zoals weilanden of oerwouden. Zeewater warmt langzamer op dan grond. In de stad met veel steen is het warmer dan op het platteland met veel groen.

Wij als mens hebben alleen invloed door gebruik van landoppervlakte en door wat we in de lucht verspreiden. Hoe meer stenen steden we bouwen, hoe warmer het wordt. In Nederland is 15% van de grond bebouwd. Hoe meer groen, hoe koeler het wordt. Wetenschappers hebben berekend dat alle menselijke activiteiten samen ongeveer 0,5% invloed hebben op het klimaat. We hebben nu eenmaal weinig invloed op de polen of rotatie van de aarde of op vulkaanuitbarstingen.

CO2 is een van de vele deeltjes die warmte van de zon nabij de aarde een tijd kan vasthouden, voordat de warmte naar de atmosfeer verdwijnt. Bij de grond is het altijd warmer dan hoger in de lucht, De uitwisseling tussen de lage en hoge lagen wisselt. Als er twee keer zoveel CO2 op laag niveau zou blijven hangen, zou de temperatuur nabij het aardoppervlak met 1,2 graad Celsius stijgen. De vraag is, wat blijft wel/niet hangen en wat zijn eventuele verwarmende en verkoelende overige effecten. Daar hebben ze nog geen definitieve antwoorden op. De wetenschap maakt nu schattingen, maar niemand weet nog precies wat de uitwerking is. (bron KNMI - Hoe warmen broeikasgassen de aarde op?). 

Een van de vele effecten is dat CO2 werkt als meststof, via fotysynthes van de planten. (Bron: Fotosynthese - Wikipedia_Hoe meer CO2 het aardoppervlak bereikt, des te groener en dus koeler het wordt. Meer planten geeft namelijk meer verkoeling.  

Een ander aspect  in de klimaatdiscussie is dat CO2 niet eens te lokaliseren is. Op Nederlandse grond valt CO2 van China en vice versa. Dus hoe zinvol is het dan om hier CO2 te beperken, terwijl de grote spelers niet meedoen? . 

Er zijn dus meer dan genoeg vragen die moeten worden beantwoord. Maar dit stukje maakt wellicht duidelijk dat mensen  een zekere invloed hebben, maar we onze invloed ten eerste niet moeten overschatten en ons ten tweede moeten realiseren dat we een heleboel gewoonweg nog niet weten.